de Lingert

Wie was Willem Coenraad van Rappard?

3 reacties

Op zoek naar een vroege eigenaar van de grond waarop ik nu woon op de Lingert, stuit ik op een naam die binding suggereert met het kasteel van Balgoy. Op de kadasterkaart van 1832 wordt aangegeven dat de eigenaar van sectie E24 en E25 Willem Coenraad van Rappard is.

Kadasterkaart 1832 met Wijchen sectie E25
Overlay van perceel Wijchen E25 en de huidige situatie op de Lingert

Voordat Balgoy en Keent een gemeente werden, was het een heerlijkheid. De laatste die het kasteel van Balgoy kocht en heer werd van de heerlijkheid was Bernhard van Rappard van Balgoy in 1780. In januari 1798 vond er een staatsgreep plaats en kwam er een nieuwe staatsregeling, waardoor er op het platteland in snel tempo het één en ander veranderde. Het ambt van Maas en Waal kreeg een nieuw bestuur, de heerlijke rechten werden afgeschaft en de heerlijkheden, waaronder Balgoy en Keent, werden formeel opgeheven. Toch bleef de heer van Balgoy en Keent het voor het zeggen hebben. In die tijd deed de heer het bestuur van het dorp samen met afgevaardigden van de inwoners die land hadden, de geërfden. Voor de dagelijkse gang van zaken konden zij een schout en buurmeesters aanwijzen. De laatste heren van de heerlijkheid Balgoy en Keent, Bernhard van Rappard (overleden in 1819) en diens zoon Coenrad Willem Le Mercier van Rappard waren tevens schout in het schoutambt Balgoy en Keent. Jhr. Coenraad Willem was heer van Balgoy en Keent en schout van Balgoy en Keent vanaf 1817, lid raad van Nijmegen vanaf 1819 en heemraad (polderbestuurder) van het land tussen Maas en Waal). Hij overleed op 49-jarige leeftijd te Nijmegen op 16 september 1824.

Ruïne van het Huis tot Balgoy in de twintigste eeuw (Bron: Mien Jacobs Spann).

Dus Coenraad Willem Le Mercier van Rappard overleed in 1824; wie was dan Willem Coenraad van Rappard, die in 1832 nog leefde? Misschien de zoon van Coenraad Willem? Ik heb het antwoord nog niet gevonden, maar het lijkt niet waarschijnlijk. Coenraad Willem Le Mercier van Rappard was gehuwd met Alida Maria de la Court. Na diens dood in 1824 ging het Huis te Balgoij over aan de familie De la Court. Over kinderen die mogelijk erven wordt niet gesproken. De gronden om het kasteel worden dan beheert door Pieter Maria de la Court (1814 – 1872), rentenier te Nijmegen. Later wordt het kasteel doorverkocht aan Louis Machen. Na diens noodlottig overlijden volgde de familie Zuynderhoudt. Bij een openbare verkoop van het huis en de restanten van de inmiddels versnipperde heerlijkheid, werd de kasteelruïne gekocht door Albert Spann, de dorpsveldwachter van Balgoy en Keent. Blijft dus de vraag wie was Willem Coenraad van Rappard, die eigenaar was van het bouwland op de Lingert?

En toen was het stil…..

2 reacties

Het is al weer een tijd geleden dat er een bericht verscheen op deze blog. De intelligente lockdown ten gevolge van de corona-pandemie veranderde niet alleen op ons werk (thuiswerken) veel, maar ook ons hele sociale leven met familie en verenigingen werd helemaal anders. Hoe het verder zal gaan is afwachten, want het aantal besmettingen neemt momenteel weer toe.

Uitreiking van de Koninklijke Erepenning aan 100-jarige muziekvereniging Kunst en Vriendschap. Burgemeester van Beek vertelt en het voltallige bestuur luistert aandachtig.

Toch was er genoeg te vertellen. Alleen al het feit dat op donderdagavond 2 juli jl. op de parkeerplaats van dorpshuis ’t Balgoyke leden, ereleden en vrijwilligers van Harmonie Kunst en Vriendschap Balgoy samengekomen waren voor een speciale bijeenkomst ter afsluiting van het jubileum jaar.

Ter gelegenheid van haar 100-jarig bestaan mocht ik als voorzitter uit handen van burgemeester Marijke van Beek een Koninklijke Erepenning in ontvangst nemen. Deze bijzondere eer valt maar weinig verenigingen in ons land ten deel. Maar de verrassing was nog niet compleet. Ook de activiteiten van mijzelf waren in Den Haag blijkbaar niet onopgemerkt gebleven. Na de uitreiking van het ereteken werd ik ook nog toegesproken door de burgemeester en volgde een benoeming tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Ook de websites van de Gelderlander, RN7 en harmonie Kunst en Vriendschap doen verslag.

Wonen in Kerkeveld op de Lingert
De wetering die langs de Lingert loopt verbindt het Wijchens Meer met de Balgoysewetering.

Een grote verandering die ook in de afgelopen maanden plaatsvond, is dat ik verhuisd ben naar Wijchen. Inderdaad heb ik Balgoy (hopelijk tijdelijk) verlaten en een nieuwe stek gevonden in het Wijchense Kerkeveld. Natuurlijk is Balgoy niet uit het oog verloren en verandert er niets aan mijn verbondenheid met de Balgoyse gemeenschap. Er is niks mis met een andere kijk op Balgoy, vanuit Wijchen Zuid (of Balgoy Noord, ’t is maar net hoe je het bekijkt). De binding met het water blijft en via de Woordsestraat en Rijdtsestraat sta je binnen tien minuten bij de oude toren. Via de Elshof, het brugje over de Balgoyesewetering en boerderij de Gamert kan natuurlijk ook.

In het gebied tussen Woord en Lunen, Kerkveld, werd vanaf begin jaren negentig een nieuwe wijk gebouwd, Kerkeveld.

Dit waren van oudsher de twee gangbare manieren om van Balgoy naar Wijchen te gaan. Vanaf dat ik in Balgoy ben gaan wonen is aan de andere kant van de Balgoysewetering een nieuwe wijk gebouwd, Kerkeveld. De wijk Kerkeveld bestaat uit verschillende buurten: Diemewei, De Meren, De Flier, De Lingert en De Gamert. De Meren en Diemewei waren in de beginjaren van Kerkeveld de enige buurten.

In de eerste fase werden de Meren en Diemewei gebouwd

Later kwam hier de Flier en de Gamert bij. Nog een tijd later vestigde zich ook de buurt de Lingert in Kerkeveld (Bron: Wikipedia).

De situatie op dit moment. Nieuwe woonplek is aangegeven met *. Deze woningen zijn in 2002 opgeleverd volgens de buren en vorige bewoner.
Advertentie uit de Provinciale Geldersche en Nijmeegse Courant uit 1907.

Ik was wel benieuwd waarom deze buurt de naam “de Lingert” heeft gekregen. Het enige wat ik tot nu toe gevonden heb is een advertentie uit 1907 in de Provinciale Geldersche en Nijmeegse Courant, waarin vermeld wordt dat in cafe Burgers te Lunen onder andere het halfgewas van twee percelen rogge en twee percelen tarwe publiek is verkocht. Het betrof percelen op de Lingert. Dit suggereert dat de Lingert agrarische grond was in deze buurt. Een leuke bijkomstigheid is, dat ik nu net als de Alvernezen, die op Alverna wonen, kan zeggen dat ik op de Lingert woon.

Uitzicht vanuit de Lingert op Lunen.

Natuurlijk ben ik nieuwsgierig naar nog meer (historische) informatie over deze mooie rustige nieuwe woonplek en de eventuele verbinding van deze plek met Balgoy. Van boerderij de Gamert aan de westkant van Kerkeveld weten we dat de laatste agrariër die er heeft gewoond (dus voordat oud-raadslid Rob Engels de boerderij kocht in 1995) wortels had in Keent (Tweestromenland, nummer 88 uit 1996). Zijn naam was Lambertus Broeren, zoon van Huub Broeren uit Keent en Pieta Sengers uit Wijchen. Lambertus breidde de Gamert uit van ongeveer 31 tot 42 ha. Dit was met name uitbreiding met gronden die oorspronke­lijk bij het Balgoysch kasteel behoor­den. De gemeente Wijchen betaalde in 1994 ongeveer 6 miljoen gulden voor de Gamert. De grond werd, behalve voor het woonhuis met het bijbehorende erf (ongeveer 2000 m2) gebruikt voor het realiseren van bouwplannen in Kerkeveld.