Kunst en Vriendschap

In memoriam Jan van Beuningen 1946 – 2019

1 reactie
Jubileumconcert 100 jaar Kunst en Vriendschap mei 2019 (Bron: Rona Laurant)

Herinner mij, maar niet in sombere dagen
Herinner mij, zoals we elkaar in mooie tijden zagen
Herinner mij, in de stralende zon
Herinner mij, toen ik alles nog kon

Donderdag 7 november jongstleden kreeg ik het droeve bericht dat Jan van Beuningen is overleden.

Jan was een trouw en fanatiek lid van harmonie Kunst en Vriendschap, die met zijn kwaliteiten jarenlang een visitekaartje was voor harmonie en drumband. Met zijn 73 jaar was Jan een van de oudere leden. Samen met de andere leden van de harmonie en ook alleen, maar dan wel in het KeV uniform, liet hij zien dat de muziekvereniging de naam Kunst en Vriendschap met ere draagt en dat de leden doen wat in de statuten staat, namelijk “Zo goed mogelijk bijdragen aan het gemeenschapsleven te Balgoy, in de gemeente en omgeving door de bevordering van de beoefening van instrumentele muziek”.

Jan verving de dirigent bij serenades

Jan was lid van Kunst en Vriendschap sinds 1961, uitgegroeid tot een vaste kracht en leider van de trompetsectie van de harmonie. Hij verving de dirigent als die niet aanwezig was bij serenades en culturele opluisteringen. Iedereen in de HaFa-wereld, tot in de verre omgeving wist wie Jan van Beuningen was. Hij werd altijd gevraagd voor het taptoe-signaal, vanuit het dakraam van toenmalig bakkerij van Dorst op de Markt in Wijchen.

Taptoe-signaal vanuit het dakraam van bakkerij van Dorst

Hij werd gevraagd voor de Last Post bij dodenherdenking en de herdenking van Market Garden in Wijchen. Behalve de harmonie had Jan nog een passie, de hofkapel. Als kapelmeister, in de voetsporen van vader Thé van Beuningen senior, is Jan jarenlang het gezicht geweest van de Ruisende Knotwilgen. Het was ook Jan die na afloop van bijna ieder concert, zijn trompet weer uit zijn koffer haalde om, samen met een aantal andere leden, al dweilend, de avond nog eens extra muzikaal af te sluiten.

Carnaval 2006

De laatste jaren zijn voor Jan niet gemakkelijk geweest, vanwege zijn gezondheid. Zijn gezin, de verbouwing en zeker ook de harmonie hielden hem op de been. Als Jan maar half kon, zat hij weer op zijn stoel achter de lessenaar op de repetitie of was hij van de partij bij een concert. Ondenkbaar dat hij er niet meer zal zijn op die repetitieavonden. Ondenkbaar dat hij er niet meer zal zijn tijdens alle concerten en andere activiteiten. Jan is onlosmakelijk verbonden met harmonie en drumband, met de vereniging. Ze zullen zijn kennis en ervaring moeten missen. Ze missen die nu al. 

Mooier en meer herkenbaar kan Jan’s verbondenheid met muziek niet duidelijk worden gemaakt dan met de trompet, zijn eigen trompet, die op de rouwkaart staat. Muziek en muziekvereniging vervlochten met leven, gezin en familie van Jan. Opgegroeid met muziek, van vader op zoon, van generatie op generatie is en wordt nog steeds het KeV-gevoel doorgegeven binnen de familie van Beuningen. Jan, jouw liefde voor de muziek klinkt nu door in de instrumenten van Patricia, Silke en Jelle.

Koninklijke onderscheiding tijdens de taptoe in Wijchen

Jan werd onderscheiden vanwege zijn bijdrage, niet alleen aan de harmonie, maar aan de hele Balgoyse en Wijchense gemeenschap. Trots was Jan op zijn koninklijke onderscheiding, die hij in 2008 ontving tijdens de taptoe en misschien nog wel meer trots was hij op de KeV-speld als lid van verdienste van Kunst en Vriendschap, die hij opgespeld kreeg in 2004. Wat is de vereniging ook blij dat ze donderdag 31 oktober, een week voor zijn overlijden, Jan thuis in zijn vertrouwde eigen omgeving, nog erelid heeft mogen maken. Het was een bijzondere en emotionele gebeurtenis, die de vereniging zal blijven koesteren.

Kunst en Vriendschap tijdens optreden in theater ’t Mozaiek te Wijchen met Jan van Beuningen links midden in de trompetsectie (bron: Antonie van den Heuvel)

Jan van Beuningen zal herinnert blijven als een warme gezellige Balgoyse mens, een gedreven en fanatieke muzikant en verenigingsman, voor wie niets te veel was en die altijd voor iedereen klaar stond.

"Wij hebben een klik, Peter"

Een reactie plaatsen
In 2016 besloot harmonie Kunst en Vriendschap om ja te zeggen tegen het verzoek van theater 't Mozaïek uit Wijchen om mee te doen met het project Brel & Brass. De Vlaamse zangeres Micheline Van Hautem gaat in Brel & Brass de samenwerking aan met een blaasorkest. Micheline wordt door kenners beschouwd als een van Europa’s betere Brel-vertolkers. Zij brengt met het blaasorkest de allermooiste, maar niet per se de bekendste liedjes van Brel. De bedenker van dit bijzondere concert is bastrombonist Jos Jansen. Micheline en Jos zijn professionele muzikanten die samen met een amateur-orkest, in dit geval Kunst en Vriendschap, een avondvullend programma verzorgen.

Het was de enthousiaste en professionele aanpak van Micheline van Hautem en Jos Jansen, de energie en gedrevenheid van dirigent Peter Wintjes en de, als het er op aankomt altijd positieve instelling van het harmonieorkest, die maakten dat de uiteindelijke uitvoering zeer geslaagd was. Er werd erg muzikaal gespeeld met een goede sound. Het was mooi om te zien dat iedere muzikant zijn uiterste best deed om Jos en Micheline zo goed mogelijk te begeleiden (typisch Balgoy, als het er op aan komt dan staan ze er).

Voor een nagenoeg uitverkochte zaal in theater ’t Mozaïek te Wijchen heeft Kunst en Vriendschap het beste van zichzelf kunnen laten zien aan een zeer enthousiast publiek. Een unieke en zeer bijzondere ervaring, die de Balgoyse muziekvereniging niet gauw zal vergeten.

Bijna 100 jaar harmonie in Balgoy: balans vinden tussen kunst en vriendschap

1 reactie
De winter van 1918-1919, bijna 100 jaar geleden, was anders dan die van dit jaar. Het vroor dat het kraakte en in het Broek werd volop geschaatst. Tijdens het schaatsen werd er ook gesproken over het Balgoyse wel en wee, bijvoorbeeld dat er weer “leven in de brouwerij” moest komen. Weer een muziekgezelschap in het dorp bijvoorbeeld(1).
Rond 1900 kwam er een eind aan de Balgoyse fanfare “Strijd en Overwinning”. Hoewel de fanfare niet lang had bestaan werd er nog steeds over gesproken en werd de muziek gemist in het dorp.
Na wat heen en weer gepraat werd in het voorjaar van 1919 besloten tot oprichting van een harmoniegezelschap. Er werd een dirigent gezocht, een bestuur gevormd en een reglement opgesteld. Het reglement werd getekend door een twintigtal Balgoyse minse, echte Balgoyse minse, die kunnen worden beschouwd als de oprichters van de muziekvereniging.
Ongeveer een jaar na de oprichting wordt door de leden een naam voor de vereniging gekozen, “Kunst en Vriendschap”. Daarmee werden de zaken ook meteen serieuzer; de vriendschap en Balgoyse gemoedelijkheid was er al, maar ook “de kunst”, de prestatie moest er komen. De leden kozen ervoor om deel te nemen aan een festival in Grave. Het optreden werd een groot succes. Ook het opluisteren van allerlei culturele activiteiten in en rond Balgoy werd erg gewaardeerd. Hoewel alles goed leek te gaan, bleek er op de ledenvergadering in 1924 toch ook onrust te zijn. De repetities werden zeer slecht bezocht en de directeur, die de repetities gratis gaf, was niet meer gemotiveerd. Er werd serieus over gedacht om de vereniging op te heffen. Om de stemming er in te houden werd besloten om op z’n Balgoys een feest te organiseren. Daarna kreeg Balgoy te maken met moeilijke tijden, met als climax de watersnoodramp in 1926. Wat je vaker ziet na een periode van problemen, putten mensen daar extra moed uit en ook Kunst en Vriendschap begon weer met frisse moed om de Balgoyse gemeenschap op te vrolijken.
Onderste rij vlnr.: Frans de Valk, Jan Verhoeven, Wim Hulsman, Wim de Bruijn, Ermert de Valk, Martinus van Haren,
Gerard Spierings, Bertus Arts, Piet Hulsman. 2e rij zittend vlnr.: Piet Nikkels, Toon van Beuningen, Jan Hulsman,
Koos Arts, Frans Hulsman, Theodoor Verhoeven, Piet Berben, Bertus Schamp. 3e rij vlnr.: Jan Willems, Johan de Bruijn,
The Verhoeven, Jan Thonen, Koos van Haren, Wim Wiebe, Idje de Valk, Thijs Thomassen, Sibbert van Haren.
Boven vlnr.: Wim Verhoeven, Marte van Haren, Jan Driessen, Wim Schamp, Jan Berben, Piet van Haren.
Toen de vereniging na jaren van vooral repeteren in 1927 toetrad tot de KNF (Koninklijke Nederlandse Federatie van Harmonie- en Fanfaregezelschappen) besloten ze ook om deel te gaan nemen aan een federatief concours. Dit werd de daaropvolgende decennia de uitdaging voor de vereniging om naast de vriendschap ook aandacht te geven aan de kunst. Die balans tussen kunst en vriendschap bleek essentieel te zijn, de naam van de vereniging waardig en het visitekaartje.
Dirigent Peter Wintjes en ikzelf zenuwachtig
in afwachting van de uitslag van het
concours in Venlo (2005).
Onder leiding van Theodoor Verhoeven haalde Kunst en Vriendschap in 1927 in Arnhem met 35 leden de tweede prijs in de 3e afdeling (wel met het hoogste aantal punten van het hele concours). Iedereen was enthousiast en vele concoursen volgden (harmonie 24 keer en drumband 8 keer). De harmonie ging in 2005 voor het laatst en de drumband in 2006. Deze beide concoursen mocht ik meemaken als voorzitter en met die ervaring durf ik te zeggen dat een concours een zenuwslopend project is, dat heel veel energie en tijd vraagt van de leden. Omdat we een amateurvereniging zijn is dit niet altijd gemakkelijk en levert het in de aanloop op momenten best wat stress op (2). Toch bleek het elke keer weer de moeite waard. De ontlading en het feest na afloop zijn grandioos en het resultaat is ook altijd dat de kwaliteit van de leden afzonderlijk en de vereniging als een geheel verbetert. “Kunst” en “Vriendschap” dus.
Op weg naar het concours in 2000.
Toch zijn niet alle leden onverdeeld voorstander van de federatieve concoursen. Die twijfel is er volgens mij altijd geweest. Als voorbeeld een interview met jubilarissen van de vereniging in de Gelderlander halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw (3). “We geven liever koffieconcerten dan dat we op concours gaan” zegt een van de jubilarissen, maar voegt er wel aan toe “maar concoursen zijn nu eenmaal nodig”.
De discussie over het wel of niet op concours gaan heeft een paar jaar geleden er toe geleid dat besloten werd om in plaats daarvan te kiezen voor themaconcerten en projecten. Daarmee is de cultuur in de vereniging natuurlijk niet anders geworden en voor themaconcerten moeten vanzelfsprekend ook extra inspanningen worden geleverd en zijn extra repetities en thuis oefenen een noodzaak. Maar nog steeds geldt dat het concert altijd de moeite waard blijkt te zijn en dat we zulke concerten en de voorbereiding nodig hebben om samen muziek te blijven maken op een Balgoy-waardig niveau.
Op 18 maart betreedt Harmonie Kunst en Vriendschap uit Balgoy het podium van theater ’t Mozaïek in Wijchen voor Brel & Brass, een uniek themaproject voor het harmonieorkest (4). Brel & Brass is een project van zangeres Micheline Van Hautem en bastrombonist Jos Jansen rond de muziek van Jacques Brel. Tijdens het optreden in theater ’t Mozaïek in Wijchen wordt Micheline bijgestaan door harmonie en drumband. Voor de pauze speelt Kunst en Vriendschap een instrumentaal programma inclusief een Brel-prelude. Na de pauze is het de beurt aan Micheline Van Hautem om samen met het harmonieorkest de mooiste (maar zeker niet enkel de bekendste) chansons van Jacques Brel ten gehore te brengen.

Bron:
(1) 60 jaar harmonie Kunst en Vriendschap (1979) Wim Verhoeven
(2) “Harmonie Kunst en Vriendschap op concours. Achter ieder Balgoys raam klinkt deze weken muziek.”
in de Wegwijs (2000)
(3) “Vier jubilarissen bij Kunst en Vriendschap” in de Gelderlander (1996)
(4) “BREL & BRASS” m.m.v. Micheline van Hautem en Kunst & Vriendschap Balgoy in theater ’t Mozaiek in Wijchen