In de woonkamer van onze huidige woning in de Lingert te Wijchen hangt een mooie uit hout gesneden representatie met gebouwen uit Balgoy, of Balgoij zoals op de poststukken van de gemeente Wijchen staat vermeld. Een jarenlange discussie die in het dorp wordt gevoerd. Geen wonder dat een van de jongeren uit het dorp mij een Whatsapp bericht stuurt met de volgende vraag:
[03-06-2021] Bart van de Oever: Ha Piet, goedemiddag. Zou je me kunnen helpen met hoe Balgoij goed wordt geschreven. Is het Balgoij, Balgoy of BalgoIJ ? Dan bedoel ik de oorspronkelijke schrijfwijze.

Ik heb geantwoord: Hoi Bart, leuke vraag. Er zijn nog steeds mensen in Balgoy die “Balgoy” gebruiken. Sommige zijn/waren daar heel stellig in, bv. Ries van Haren, Rikie Peters en Wim Verhoeven. In de tijd van de Heerlijkheid Balgoy en de bezetting door de Fransen, was het voor een periode zeker Balgoy. Dat bleef zo toen Balgoy een eigenstandige gemeente werd, hoewel burgemeester en gemeentesecretaris ook wel Balgoij gebruikten. Ze waren daarin niet consequent. En dat was zelfs ook nog in de Overasseltse periode. Vanaf 1980, toen we gemeente Wijchen werden, is het Balgoij geworden. Ik weet niet of het door de gemeente Wijchen is gekomen of dat het provinciaal of landelijk is besloten. Zoek ik nog wel uit.

Een mooie start om naar de naamgeving door de jaren heen te kijken, zijn oude landkaarten. Ik werd daarop geattendeerd toen ik het verhaal terug las dat Werner Peters en ik gemaakt hebben voor het verhaal tussen Maas en Waal over de maaskanalisatie en de scheiding van Balgoij en Keent. Of was het toch Balgoy? Kijk maar een op het Google Maps kaartje hieronder.

Oude kaarten zijn ook niet eenduidig over de naam. Een mooie optie is Old maps of Balgoij (oldmapsonline.org).

Voor meer recente kaarten is de website Topotijdreis: 200 jaar topografie een goede optie. Tot ca 1850 wordt nog Balgoijen gebruikt, daarna is de algemeen gebruikte plaatsnaam Balgoij. Er zijn twee uitzonderingen. In de dertiger jaren wordt een korte periode Balgooi gebruikt en de eerste 10 jaren van deze eeuw is plotseling Balgoy weer de standaardnaam. Daarna wordt weer Balgoij gebruikt.

Het is dus niet Balgoy of Balgoij als je naar de naamgeving van ons dorp kijkt over de afgelopen eeuwen. Uit deze eerste inventarisatie van namen door middel van oude landkaarten is nog niet duidelijk geworden wie of welke regels bepaalden hoe in een bepaalde periode de naam van het dorp werd geschreven. Ik weet ook niet of dat erg belangrijk is. Door de specifieke ligging in het loopgebied van en ingesloten door een meanderende Maas, met een moerassig gebied in het noorden en de rivier in het zuiden, is Balgoy een dorp met een heel eigen karakter. De variatie zegt misschien wel iets over dat karakter, gevormd en gevoed door een mix van intrinsieke tolerantie, eigenzinnigheid en Brabantse invloed.