Wandelroute Balgoy bij gelegenheid van OMD 2017

Op 3 september werd een nieuw Balgoys boek gepresenteerd met als titel “Boeren, burgers en buitenlui – verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse”. De titel van het boek is een verwijzing naar het thema van Open Monumenten Dag 2017: “Boeren, burgers en buitenlui”. De korte verhalen in het boek hebben betrekking op de leefbaarheid van de kleine leefgemeenschap Balgoy en zijn voorbeelden voor zowel geboren en getogen Balgoyenaren als voor nieuwe inwoners. Het verbindt de Balgoyse en Keentse mensen met het landschap, werk, culturele leven en de bebouwing.

Behalve de boekpresentatie was er ook een kleine expositie die aansloot bij het OMD-thema en bij de inhoud van het boek. Deze keer was die expositie maar deels in de Oude Toren en verder in de vorm van een korte wandelroute van ca. 4 km die je op eigen gelegenheid kon lopen met op een aantal plaatsen uitleg over de plek waar je dan bent. Start- en eindpunt van de wandeling was bij de Oude Toren.

Handout bij expo
De routebeschrijving als pdf-bestand downloaden 

Zoals op het plaatje hierboven is te zien, is de wandelroute ingetekend op de kaart van de “Balgoyse ommetjes”. Deze kaart is ook te raadplegen bij de kerk aan de Boomsestraat. Hoewel de borden met uitleg alleen op 3 en 10 september geplaatst waren, is het wellicht toch de moeite waard om de wandeling te maken. Hier vindt u de uitleg die op de borden te lezen was en de wandelroute kun je ook bekijken via Google Maps. Zelf wandelen met deze informatie is natuurlijk nog leuker.

Start- en eindpunt van de wandeling is bij de Oude Toren.

  1. Eerste uitlegpunt is in de Torenstraat ter hoogte van de driesprong met de Herreweg. Hier woont en werkt de familie Jans. Het boeren zit ze in de genen (Boeren, burgers en buitenlui, Verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse, blz. 79).
    df85a-afbeelding1
  2. Een stukje verderop op de hoek met de Hoeveweg staat het oude verenigingsgebouw. Dit was lang de plek waar harmonie Kunst en Vriendschap wekelijks repeteerde (Boeren, burgers en buitenlui, Verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse, blz. 97).
    6
  3. Tegenover het oude verenigingsgebouw staat de “nieuwe” kerk. Deze kerk uit 1914 verving de kerk waarvan de oude toren nog resteert en waar de wandeling begon. De geschiedenis van de kerk in Balgoy en Keent voor zover nu bekend begint in de elfde eeuw (Boeren, burgers en buitenlui, Verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse, blz. 43).
    1
  4. Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan werd in 2014 bij de kerk een Mariakapel gebouwd (Boeren, burgers en buitenlui, Verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse, blz. 47).

    Feestelijke inzegening van de Mariakapel in Balgoy
  5. Een stuk verderop in de Hoeveweg richting Maas stond tot halverwege de jaren zestig de lagere school. Nu is er alleen nog weiland.
    Afbeelding1
    De reden van het bouwen van deze school, wanneer en waarom op die plek, toentertijd halverwege de Hoeveweg (of Molenweg), is niet helemaal duidelijk. Een voor de hand liggende reden dat deze locatie gekozen werd is omdat ook de kinderen uit Keent naar die school gingen. Op de website van “huis van de Nijmeegse geschiedenis”  wordt 1914 genoemd als begin. In 1964 werd de school gesloten en niet lang daarna afgebroken. De kinderen gingen naar de nieuwe Roncallischool aan de Boomsestraat (Boeren, burgers en buitenlui, Verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse, blz. 107).faa4d-screenshot
  6. Boven aan de dijk aangekomen hebt u een schitterend uitzicht over de Maas, die zo verweven is met de geschiedenis van Balgoy en Keent. De veerpontsteen die er als monumentje ligt is nog het bewijs van het veerpont dat Balgoy en Keent verbond in de eerste jaren na de maaskanalisatie (Boeren, burgers en buitenlui, Verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse, blz. 49).
    Een veerpont tussen Balgoy en Keent 1938 - 1952
  7. Wandelend over de dijk en genietend van het prachtige landschap bereikt u de Herreweg. Vanaf dat punt hebt u een mooi uitzicht over de Loonsewaard, in vergeten stukje Brabant bij Balgoy.
    2
    De scheiding van Balgoy en Keent bijna driekwart eeuw geleden is vaker onderwerp van gesprek. Maar dat de Maaskanalisatie van destijds ook een stuk Brabant naar Gelderland overhevelde, is minder bekend. De Loonsche Uiterwaarden, vandaag de dag beter bekend als de Loonse Waard, werden door het rechttrekken van de Maas voorgoed gescheiden van Neerloon, het dorpje dat dit gebied zijn naam gaf.
    Uiteindelijk werd de Loonse Waard aangewezen als ontzandings- én recreatiegebied. Er kwamen twee jachthavens en de plaatselijke jeugd maakte aan een van de zandgaten zijn eigen Balgoy Beach (Boeren, burgers en buitenlui, Verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse, blz. 103).
  8. Via Herreweg en Korte Herreweg komt u in het oudste deel van Balgoy: de Holdse Hoek (“Den Holdschen Hoek”). Daarna gaat de route via de Houtsestraat weer terug naar de oude toren, waar de wandeling begon (Boeren, burgers en buitenlui, Verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse, blz. 53).

Meer informatie over de geschiedenis van Balgoy en Keent vindt u op de website van de Heemkundekring Pagus Balgoye.

Wandelen in Balgoy

Voorzitter Theo Verheijen van heemkundekring
Pagus Balgoye legt uit wat er allemaal te zien is
achter de Oude Toren.

Het heeft even geduurd, maar Balgoy heeft ook zijn wandelpaden; twee “ommetjes” zoals in de Gelderlander van vandaag staat geschreven door Geert Geenen.
Nou is het natuurlijk wel zo, dat er al heel wat wordt afgewandeld in Balgoy, al jarenlang eigenlijk, ook zonder de nieuwe “ommetjes”. De generatie van Dientje Derks en Klazien Holleman heb ik zien wandelen toen ik nog maar pas in Balgoy woonde. Iedereen in Balgoy heeft ook Wim van der Heijden en Mari Kerkhof wel eens langs zien komen en ook Harrie Jans met zijn hond Flos heeft menig rondje gelopen over dijk en door de Herreweg. Of dus “ommetjes” zijn bedoeld voor de mensen uit het dorp zelf, zoals in de krant beweerd wordt durf ik te betwijfelen; de Balgoyse minse weten wel hoe ze in en rond Balgoy hun ommetje moeten maken. Het is wel aardig voor iedereen die in Balgoy in een bed & breakfast of op de camping verblijft.
Vanaf de Oude Toren net buiten het dorp zijn twee routes uitge­zet staat er in de krant. De langste (6,4 kilometer) voert onder meer door het agrari­sche gebied bij de Herreweg en de Wegelaar. In deze route is ook een kleine drie kilometer Maas­bandijk opgenomen. Route 2 (4,7 kilometer) gaat vanuit dezelfde middeleeuwse toren noordwaarts naar de randen van Wijchen-Zuid. Een deel van dit traject loopt langs de Wetering. Wande­­laars komen ook langs de plek waar ooit Kasteel Balgoy stond.
De twee ommetjes zijn een initia­tief van de leefbaarheidsgroep, de heemkundekring Pagus Balgoye en de stichting Maasheggen Bal­goy. Ook de gemeente, Staatsbos­beheer en agrariërs langs de rou­tes zijn bij de totstandkoming be­trokken. De ANWB gaf eerder al subsidie voor informatieborden onderweg. Dat de ommetjes pas nu open gaan, is omdat er eerst nog overeenstemming met een boer moest worden bereikt over het passeren van zijn land.
Bij de H. Johannes de Doperkerk, midden in het dorp, komt binnenkort een bord met de twee routes erop. Hier kunnen wandelaars van bui­tenaf ook hun auto parkeren om vervolgens naar de Oude Toren of een ander punt langs de wandel­routes te lopen. Op een achttal plekken langs de routes staan (of komen) bordjes met informatie over onder meer natuur en historie.
De feestelijke opening is vrijdag 21 juni om 19.30 uur in dorpshuis ’t Ballegoy­ke. Van daaruit wordt dan een deel van een route gewandeld.