Diosa

Australia hier….. Het verhaal van Hent Jansen en zijn bijnaam

Een reactie plaatsen

Via mijn weblog over Balgoy en de Balgoyse minse krijg ik regelmatig vragen of informatie over Balgoy en zijn inwoners. Bovenstaand bericht prikkelde mijn belangstelling om verschillende redenen. Op de eerste plaats de bijnaam “de mof”, omdat ik die naam wel kende van Harry Jansen die jarenlang klarinet speelde bij harmonie Kunst en Vriendschap. Ik kende Harry Jansen eigenlijk alleen maar als Harry de mof, maar wist niet hoe hij aan die bijnaam was gekomen.

Federaal Muziekconcours Groenlo 1952 – eerste prijs in de ereafdeling harmonie.
Voor: Piet Dinnissen, Gerard Overman. Zittend: Wim Willems, Harrie Willems, Wim Verhoeven, burgemeester van Hugenpoth tot Aerdt, pastoor Aarts, Jan Verhoeven en Marte van Haren. Staande: Miem de Valk, Gerard Overman, Nol van Haren, Jan de Bruin, Jan van Haren, Harry Jansen, Koos Dinnissen, Ermert de Valk, Koos Wintjes, Jo Willems, The Berben, Harrie Jans, Jan Willems, Wim Berben en Jan Overman. Achteraan: Chris van Haren, Koos Hulsman, Jan Wintjes, Tinie van Haren, Gerard de Valk, Joske van Haren, Frans Berben, Toon van Haren, The van Beuningen, Jan Driessen en Bernard Groenen.

De tweede reden waarom ik het bericht interessant vond, was dat eind vorig jaar mijn vrouw Ans aangesproken werd in de kerk door mensen die ze in eerste instantie niet kende. De oudere man vertelde dat hij Piet Jansen heette en in Balgoy gewoond had. Na wat over en weer gepraat bleek deze man de broer te zijn van Harrie de mof. Ans kende Harrie ook, omdat ze zelf ook klarinet gespeeld heeft bij de harmonie. Uit het bericht hierboven blijkt dat de vader van Roel Jansen uit Brisbane Piet de mof is. De derde reden om wat dieper in de geschiedenis van de familie Jansen te duiken is de plek waar ze gewoond hebben in de Eindsestraat, een stukje Balgoy (eigenlijk Nederasselt) waar ik nog niet veel over heb verteld.

Hendricus (Hent) Jansen was een van de negen kinderen van Peter Jansen. Peter werd geboren op 1 Augustus 1856 in Overasselt en trouwde in 1887 met Regina van Raaij uit Nederasselt. In 1898 vertrok hij naar Duitsland met vrouw en 7 kinderen om werk te vinden in het industriegebied bij Dusseldorf (Hochdahl/Trills). Hij ging werken bij Mannesman, een toen net opgericht metaalindustrie-bedrijf dat zijn hoofdvestiging had in Düsseldorf. Een zoontje (Hendrikus), was al na 7 dagen overleden in Velp op 5 januari 1893. De negende baby is in Duitsland geboren (Regina) in 1902. Van de negen kinderen zijn er in totaal drie gestorven tijdens deze zware tijden. (Bron: Roel Jansen uit Brisbane Australie, kleinkind van Hent en Bevolkingsregister Overasselt 1890-1900).

Deel van blad 58 van het Bevolkingsregister Overasselt 1890-1900. Het gezin van Peter Jansen en Regina van Raaij woonden in Ewijk Dorp op nr 40. Ze woonden daar vanaf 9 mei 1896 en op 24 mei 1898 zijn ze vertrokken naar “Hochthal”.

Hent werd geboren in 1894 in Escharen en was dus 4 jaar oud toen het gezin vertrok naar Duitsland. Hoe het de familie daar is vergaan is mij niet precies bekend, maar Hent werd op jonge leeftijd ziek. De familie vermoedt dat hij last van maagzweren had, en hij werd door vader en moeder naar Nederland gestuurd om beter te worden. Hent ging toen wonen bij zijn oom, een broer van zijn moeder, Hendrikus van Raay, in Nederasselt.

Hent werd als achtste kind van het gezin geboren op 19 april 1894 in Escharen. (Bron: boek BS Escharen, Deel: 2396, Periode: 1894, Geboorteregister Escharen 1894)

Hendrikus van Raaij heeft het huis aan de Eindsestraat in 1922 gekocht (kadastraal Nederasselt (NDA00), sectie C perceelnummer 20) en daarna verbouwd. Volgens het bevolkingsregister 1924-1931 woonde in dat huis (B101) toen ook Hendricus Jansen. Daarvoor woonde Hendrikus van Raaij in Nederasselt Dorp op nr 61 en 53 en tot 1900 in ieder geval zonder Hendricus Jansen, maar ik mis nog gegevens van het bevolkingsregister Overasselt tussen 1900 en 1924 (niet digitaal gevonden). Volgens de familie is Hendricus in 1919 op 25-jarige leeftijd teruggekomen naar Nederland en bij Hendrikus van Raaij in gaan wonen. In Nederasselt leerde hij Elisabeth van Tilburg kennen waarmee hij op 8 Mei 1929 trouwde in Balgoy. Op 1 mei werd al getrouwd voor de wet in Overasselt.

Burgerlijke Stand Overasselt, Huwelijken 1929. Uit deze akte blijkt dat Peter Jansen nog steeds in Duisland woont en dat zijn vrouw Regina van Raaij is overleden.
Hendricus (Hent) Jansen en Elisabeth Mechtilda van Tilburg op hun trouwdag op 8 mei 1929.
Familiefoto bij het huwelijk van Hent Jansen en Elisabeth van Tilburg. De foto is genomen bij het ouderlijke huis van Elisabeth van Tilburg aan de Eindsestraat in Nederasselt.

De trouwfoto is gemaakt bij het ouderlijk huis van Elisabeth van Tilburg. De boerderij was van 1908 tot 1949 eigendom van Petrus van Tilburg (kadastraal Nederasselt (NDA00), sectie C perceelnummer 95). Na verkoop werd de boerderij, die stond op de hoek van de Eindsestraat en de Oude Graafscheweg, afgebroken en er werd een nieuw huis gebouwd dat sinds 1979 eigendom is van Jos van Beuningen (kadastraal Nederasselt, sectie C nummer 2269; nu sectie D nummer 21).

Eindsestraat 12 Nederasselt. Op de plek waar eerste helft vorige eeuw Petrus van Tilburg woonde.

Omdat Hent Jansen al vanaf jonge leeftijd in Duitsland had gewoond (3-25) en omdat er zeker drie mannen in Balgoy ook Hendricus (Hent) heette werd hij meestal door de mensen uit de omgeving Hent de mof genoemd. Ook zoon Piet herinnert zich als kind aangesproken te zijn als Piet van Hent de mof en zoals eerder al gezegd was zoon Harry bij de harmonie ook beter bekend als Harry (van Hent) de mof.

In een e-mail vertelt Roel Jansen: “Hendricus en Elisabeth kregen acht kinderen. Regina (Gina), Petrus Joseph (Piet), mijn vader, Hendricus Petrus (Harry), Maria Regina (Riet), Johannus Martinus (Jan), Elisabeth Helena (Lies), Johanna Hendrika (overleden op 3 jarige leeftijd in 1946), Wilhelmina Mechtilda (Willie). Ze woonden in de Eindsestraat B101. Daar woonden ze in een mooie boerderij (met een dak van stro, maar toen de overburen grote brand kregen is ook het huis van mijn opa helemaal afgebrand. Onverzekerd en met weinig geld hebben ze een klein huisje gebouwd op dezelfde plaats als het oude huis.”

De boerderij aan de Eindsestraat waar Hent Jansen met zijn gezin gewoond hebben tot het in 1950 afbrandde. Deze foto is van eind jaren veertig (Bron: Piet Jansen, Oss). Linksboven de huidige situatie met het klein huisje dat werd gebouwd na de brand.
Bericht in de Gelderlander van 11 april 1950.

Hent Jansen kocht de boerderij van Hendrikus van Raaij in 1941 (kadastraal Eindsestraat sectie C nummer 20, leggerartikel 1128 (13) naar 1685 (3). Hendrikus van Raaij blijft in het huis wonen tot zijn overlijden op 22 april 1944.

De dubbele brand die Roel noemt vond plaats op maandag 10 april 1950, Tweede Paasdag. De eerste brand brak uit in een boerderij op de hoek van de Maasbandijk en het Veerstraatje in Balgoy (kadastraal Nederasselt (NDA00), sectie C perceelnummer 165). In zeer korte tijd stond de boerderij van de gebroeders Hulsman (Piet, Koos en Jan) in vuur en vlam, mede door de sterke zuidwester storm. De ramp werd nog groter toen een tweede boerderij op zo’n 500 meter afstand, de boerderij van Hent Jansen aan de Eindsestraat, ook in brand vloog doordat de rieten kap vlam vatte door een vonkenregen. In de Gelderlander van 11 april 1950 staat geschreven dat door deze branden zeventien personen dakloos werden en bijna al hun bezittingen verloren gingen. Rikie, dochter van Jan Hulsman, vult nog aan dat die dag niet 17 maar 19 mensen dakloos werden en dat ze allemaal onderdak kregen in hun eigen dorp.

Restanten van het huis van de familie Hulsman aan de Maasbandijk. De foto met Rikie Hulsman is genomen in 1950 toen het huis op tweede paasdag afgebrand was en zij haar eerste verjaardag vierde bij Jan en Drieka Bours, hun buren van toen.

De kinderen van Hent Jansen waren heel actief in het Balgoyse verenigingsleven. Harmonie Kunst en Vriendschap is al genoemd in het begin van dit verhaal. Zoon Piet speelde trompet en Harry klarinet. Ook voetbalden Harry, Piet en Jan (doelman) in Balgoy. De geschiedenis van het Balgoyse voetbal begint in 1932. Eigenlijk al eerder kunnen we lezen in “Boterhammen met Spek! – 75 jaar voetbal op ’t Gelderse platteland” (jubileumboek vv Diosa 2007), want voor 1932 nam pastoor Aarts op zondag na het lof de jongens van ongeveer 14 to 17 jaar oud mee naar de speelplaats van de school aan de Hoeveweg om een partijtje te voetballen. Maar vanaf 1932 zien we de voetballers van BVV, de Balgoyse Voetbal Vereniging, spelen op weilanden in de Bremdenmeer en achter het cafe aan de Hoeveweg. In het begin is de voetbalclub lid van RK Voetbalbond Den Bosch. Na 1940 worden ze lid van de KNVB afdeling Nijmegen, maar dat leverde een onverwacht probleem op: er waren meerdere BVV’s. Er moest een nieuwe naam komen en er werd een prijsje uitgeloofd voor de origineelste naam. Jan Jansen bedacht de winnende naam: Diosa, Doelen Is Ons Streven Altijd.

Tenslotte nog een voetbalfoto met twee zonen van Hent Jansen. Staand van l-r Jo v Haren- Frans v Haren-Grad Heymans-Antoon v Haren-Wim Heymans-Huub van Haren. Zittend van l-r Theo v Haren -Arie Willems-Jan Jansen- Harrie Jansen-Leo Stevens. Elftal kampioen geworden in Alphen in 1957. De laatste keer van Diosa. Naam bedacht door deze keeper. Normaal deed Louis v Haren ook mee. Het veld is misschien op het veld bij de Hoeve. Dat veld is later iets naar achter gegaan. (Bron: Ruud van Haren)
Bidprentje Hendricus Jansen (Bron: collectie bidprentjes Heemkunde werkgroep Esters Heem Bid- en Gedachtenisprentjes uit Escharen | Esters Heem (bidprent-escharen.nl))

Hent Jansen overleed op 27 juli 1967 in het St. Canisiusziekenhuis te Nijmegen en ligt in Balgoy op het kerkhof begraven. In 1992 werd daar ook zijn vrouw Elisabeth van Tilburg begraven. Het huis werd in 1970 verkocht aan Adrianus Hoogstraten, tuinder uit Neerbosch en staat er nog steeds. Toen het huis verkocht werd woonde weduwe Elisabeth van Tilburg met haar twee dochters Regina en Wilhelmina er nog. De vijf andere kinderen waren allemaal uit huis volgens de gegevens van het kadaster.

Leggerartikel 1685 uit het kadaster Nederasselt, sectie C, perceelnr. 20.

De stamboom van Hendricus Jansen is te vinden op MyHeritage: Stamboom Hendricus Jansen – Balgoyse minse – MyHeritage.

Het leven van Theo als voorbeeld van Balgoyse gemeenschapzin

5 reacties

Op zaterdag 25 januari bezocht ik Theo Willems in hospice en zorghotel “Residentie Mariëndaal” te Velp. Hij had gevraagd of ik op bezoek wilde komen. Toen ik binnenkwam en vroeg hoe het met hem ging was zijn antwoord: “Daar wil ik het niet over hebben; ik wil liever over vroeger praten”. Ruim twee uur later was hij eigenlijk nog niet uitgepraat, maar was ik toch heel veel wijzer geworden.

Theo Willems werd op 24 augustus 1960 als jongste uit een gezin van vier kinderen in Balgoy geboren; hij had een broer Gerrie en twee zussen, Frenny en Thea. Zijn ouders waren Toon Willems en Nel Kuipers en het gezin woonde in de Veldsestraat. Eerst zijn Nel en Toon, die uit Overasselt kwam, ingetrouwd bij haar ouders in een boerderijtje wat stond op de plek waar nu Niek van den Boogaard woont en vanaf 1957 zijn ze verhuisd naar het nieuwgebouwde huis ook in de Veldsestraat, waar Theo tot het laatst toe is blijven wonen. Theo is daar in 1960 geboren.

image427_edited

Toon en Nel Willems – Kuipers met hun vier kinderen, vlnr. Frennie, Theo, Thea en Gerrie

 

WhatsApp Image 2020-02-04 at 13.20.38

Aan het werk in Wijchen

Toon was bouwvakker en Nel was thuis en zorgde voor de kinderen, zoals zovelen in die tijd.  Ze hadden het zeker niet breed toentertijd. Theo ging net als zijn zussen in Wijchen naar school. Naar eigen zeggen, omdat hij moeite zou hebben met het leertempo in Balgoy. Toen hij niet meer leerplichtig was, ging hij werken in de plantsoenendienst en dat heeft hij meer dan 40 jaar gedaan. Ruim 40 jaar met plezier gewerkt. Met de hoge piefen van de gemeente, zoals Theo ze noemde, had hij niks, maar de collega’s uit de keet waren wel erg belangrijk voor hem. Elke morgen op de fiets naar Wijchen, door weer en wind. De fiets waar hij zo afhankelijk van was en die hem tegelijkertijd onafhankelijk maakte. Hij deed vaak zelf de boodschappen bij de Jumbo in Wijchen-Zuid.

Zijn hele sociale leven speelde zich in Balgoy af. Daar voelde hij zich thuis en werd hij door de Balgoyse gemeenschap opgenomen. Zoals zovelen ging hij voetballen bij Diosa. Jammer genoeg moest hij na enkele jaren stoppen, omdat hij last van zijn longen kreeg en kortademig werd. Dat vond Theo erg jammer, want hij genoot van de activiteiten op en rond het voetbalveld. Met name de derde helft en het gevoel dat je er echt bij hoorde daar kon hij enorm van genieten. Theo was dan ook blij verrast toen, niet lang nadat hij had aangegeven te gaan stoppen met voetballen, Hans van Baal, vergezeld door Antoon Jans, bij hem aan de deur stond. Hans vroeg of Theo zin had om te helpen op het voetbalveld op de zaterdag met de jeugd en ook op zondag was er van alles te doen, de kleedkamers in orde maken en de hoekvlaggen op hun plek zetten bijvoorbeeld. Theo vertelde me dat hij verschrikkelijk blij was met het verzoek van Hans en dus van Diosa. Theo heeft zich jarenlang meer dan 100 procent ingezet voor Diosa, is ook jeugdleider geweest en aanvoerder van Diosa 7 en hij heeft daar heel veel gezelligheid en vrienden voor teruggekregen.

12

Theo, Diosa- en Feyenoordsupporter in hart en nieren. Hier in het cafe van Teun en Sjan van Haren.

Ik leerde Theo beter kennen toen ik in de familievoetbalcommissie gevraagd werd. De organisatie van dit nog steeds populaire jaarlijkse voetbalspektakel begin juni met als doel de jeugdkas van Diosa te spekken vereist de inzet van heel veel trouwe Diosa leden. Het mooie is dat je dan samenwerkt met een ploeg mensen die allemaal met hun eigen talent proberen om er een geslaagd evenement van te maken. De organisatie kon altijd rekenen op de fanatieke voetbalonderhoudsploeg waarvan ook Theo deel uit maakte en die voor en na het toernooi ploeterden om de tent te zetten, stoelen, dissen, versiering en wat al niet meer klaar te zetten, zodat het zondags een groot feest kon worden en dan ’s zondags ook nog van vroeg tot heel laat rennen om daarna de boel op maandag weer op te ruimen. Toen ik er met Theo twee weken geleden over sprak tintelden zijn ogen weer en je zag dat hij er nog steeds van genoot.

In die tijd ontstond er ook een samenwerking tussen Diosa en harmonie Kunst en Vriendschap. KenV had en heeft nog steeds een kleine draaimolen die jarenlang werd gebruikt tijdens de jaarlijkse fancyfair en leden van KenV zorgden ervoor dat die draaimolen ook tijdens het familievoetbaltoernooi draaide voor de Balgoyse kinderen. Als tegenprestatie kwam de Diosa voetbalploeg inclusief Theo Willems helpen bij de jaarlijkse rommelmarkten van de harmonie. Een mooi voorbeeld van de goede samenwerking tussen de verenigingen in het dorp en Theo vond het prachtig. Vooral de opening van de markt waarbij de bezoekers de dranghekken en Paul Hammen bijna platliepen was een spektakel. 

Theo was dus een bekende Balgoyse mens aan het worden en die zijn interessant voor carnavalsvereniging de Moaslanders, want dat zijn potentiële prinsen en adjudanten. In november 1998 was het zover, alleen Theo wist van niks. De onthulling was voorbij en de nieuwe prins was prins Marcel dun Urste uit d’n Ekstersnest. Theo had meegedaan met de geslaagde onthulling en dacht dat hij wel aan een lekker koud Maltje toe was. Maar hij werd kei verrast, want prins Marcel wilde iemand die geen verstand had van voetbal, een Feijenoordsupporter, als adjudant en dat was Theo Willems! Het begin van een fantastisch verrassingsjaar in 1999. Er zat ook nog een minder leuke verrassing in het najaar van datzelfde jaar 1999. Twee droevige omstandigheden in Balgoy deden de carnavalsvereniging besluiten de prinsonthulling uit te stellen. Het overlijden van Jan Loeffen en van Frank Ariens, binnen 8 dagen, had diepe wonden geslagen in het dorp en niemand wilde aan carnavalsactiviteiten denken. Theo vertelde me, dat die droeve gebeurtenis er wel toe leidde dat hij als adjudant twee keer de nieuwjaarsreceptie van Diosa mocht bezoeken wat wel weer uniek was. Theo had een ijzersterk geheugen voor feitjes.

19

Prins Theo dun vijfde van ’t Moasland

Als klapper werd Theo in 2001 prins Theo dun Vijfde van het Moasland. Met een toepasselijk thema: “het vrijgezellen jaar” werd het voor hem en het Moasland een onvergetelijk jaar en het is typisch Theo die dan in de carnavalsgids schrijft: “Alleen met z’n allen samen kan dat lukken. We gaan er voor”. 

Theo was dus geen onbekende in het dorp, want behalve zijn inzet voor Diosa en de Moaslanders kennen de Balgoyse mensen Theo ook van zijn kamer vullende kerststal thuis en het bouwen van de kerststal in de kerk. Na de Balgoyse kermis kwamen de plannen voor de kerststal in de woonkamer al op tafel. De kerststal in de kerk was van latere zorg, want dat deed hij samen met de kerststalploeg. Voor Theo was de nachtmis of kerstavondviering het hoogtepunt van zijn kerststalproject, want dan bracht hij het kerstkindje naar de kerststal. De trots straalde eraf. Theo zei nooit nee als je vroeg om te helpen. Ook afgelopen najaar nog vroeg de contactraad van de kerk nog aan Theo of hij de adventskrans wilde maken. Theo twijfelde niet en zei meteen ja, terwijl hij toen al ziek was. Daarom werd bij de uitvaart een mooi versierde adventskrans opgehangen in de kerk.

WhatsApp Image 2020-02-04 at 12.54.25

Theo was trots op zijn kerststal thuis

IMG-20200117-WA0000Theo Willems was goudeerlijk, recht door zee, zonder poespas en altijd bereid te helpen. Alles werd anders toen Theo ziek werd. Hij bleef positief, maar zeker de laatste weken waren niet gemakkelijk voor hem. De pijn werd steeds erger en uiteindelijk werd hij gedwongen de Veldsestraat te verlaten. Maar hij bleef trots op zijn dorp Balgoy, de Veldsestraat, de verenigingen en zeker ook de Balgoyse mensen en wij moeten trots zijn op deze Balgoyse mens. Hij overleed in de nacht van 4 februari. Zijn laatste boodschap aan de mensen in Balgoy was: “Allemaal genieten met de carnavalsdagen, jong en oud. Groetjes van Theo uit de Veldsestraat”.