Goedemorgen! Vandaag wil ik graag met jullie delen hoe een nieuwe ontwikkeling ons leven gaat beïnvloeden. Het gaat hier om kunstmatige intelligentie (AI), wat al een tijdje een populair onderwerp is. Maar nu lijkt het erop dat de AI-industrie echt gaat doorbreken met de opkomst van ChatGPT. OpenAI en Microsoft hebben GPT-3.5 ontwikkeld, wat het taalmodel is achter ChatGPT. Dit taalmodel is nu ook geïntegreerd in de Bing-zoekmachine en Edge-webbrowser. Daarnaast is Microsoft van plan om deze technologie te integreren in hun Office-suite, zoals Word, Outlook en PowerPoint. Google is nog wat terughoudend en loopt iets achter, maar zij hebben hun eigen alternatief genaamd Bard, gebaseerd op LaMDA. Dit is een krachtig taalmodel dat jaren geleden door Google is ontwikkeld en uiteindelijk zullen ze ook hiermee succes gaan hebben. Deze ontwikkeling zal niet alleen ons dagelijks leven beïnvloeden, maar ook onze (onder)zoekactiviteiten naar het verleden van de Balgoyse mensen.

Hoezo en wanneer gaat dat gebeuren zult u zich misschien afvragen. Nou, het gebeurd nu al. Ik heb zojuist in de Edge-browser van mijn laptop een poging gedaan om een blog verhaal te maken voor mijn weblog. Ik ga het resultaat met jullie delen en laat maar weten wat je ervan vindt. Ik heb de volgende vraag ingetikt:

Goeiemorgen Bing. Wil je voor mij een verhaal maken voor mijn weblog over de geschiedenis van Balgoy, Keent en de Balgoyse mensen. Met name over de heerlijkheid Balgoy en Keent, de gemeente Balgoy en Keent, de overstroming van 1926 en de maaskanalisatie. Verder ook nog een stukje recente geschiedenis over de keuze die de Balgoyse mensen moesten maken om bij de gemeente Overasselt te blijven of naar de gemeente Wijchen te gaan. Meestal maak ik verhalen van ongeveer 750 woorden met geïntegreerde bronvermelding en een lijst op het einde. Wil je dat doen?

Bing kwam terug met het volgende verhaal:

Balgoy, Keent en de Balgoyse mensen: een korte geschiedenis

Balgoy en Keent zijn twee dorpen die al eeuwenlang met elkaar verbonden zijn door de geschiedenis, de cultuur en de natuur. Samen hebben ze veel meegemaakt: van heerlijkheid tot gemeente, van overstroming tot kanalisatie, van herindeling tot keuze. In dit verhaal zullen we een kijkje nemen naar enkele belangrijke momenten uit hun verleden.

De heerlijkheid Balgoy en Keent

Balgoy ontstond op een oeverwal tussen twee armen van de Maas. Nog voor 1200 raakte de noordelijke rivierarm afgesneden van de Maas. De oude rivierarm slibde dicht en is als Broeksloot en de Balgoijse Wetering nog herkenbaar in het landschap. Balgoy kwam aan de noordelijke, Gelderse kant van de Maas te liggen, net als Keent, een ander buurtschap (1). De beide dorpen waren via de Molenstraat met elkaar verbonden (2). Samen vormden zij een hoge heerlijkheid, wat betekende dat de heer veel macht had over zijn onderdanen (3). Hij kon bijvoorbeeld rechtspreken, belastingen heffen en soldaten leveren. In 1795 werd de heerlijkheid afgeschaft door de Franse bezetting.

De gemeente Balgoy en Keent

In 1810 werd Balgoy samen met Keent een zelfstandige gemeente onder het Koninkrijk Holland. De gemeente behoorde tot verschillende arrondissementen en districten in Gelderland (3). In 1845 bedroeg het aantal inwoners 406. De gemeente was klein en had weinig voorzieningen. Er was bijvoorbeeld geen school of dokter in Balgoy of Keent. De meeste mensen leefden van de landbouw of de visserij. In 1923 werd de gemeente ingedeeld bij Overasselt, omdat ze te klein was om zelfstandig te blijven (2, 4).

De overstroming van 1926

In januari 1926 brak er een grote ramp uit in het rivierengebied: de overstroming van de Maas (5). Door hevige regenval en smeltwater steeg het waterpeil enorm. Op nieuwjaarsdag brak de Maasdijk bij Overasselt en Nederasselt waardoor het Land van Maas en Waal overstroomde. Ook Balgoy en Keent kwamen onder water te staan. Veel huizen, boerderijen, wegen en bruggen werden beschadigd of verwoest. Mensen moesten vluchten naar hogere gebieden of werden geëvacueerd naar andere plaatsen. Gelukkig vielen er geen doden of gewonden in Balgoy of Keent, maar wel veel materiële schade.

De maaskanalisatie

Na de overstroming besloot de regering om maatregelen te nemen om herhaling te voorkomen. Ir. W.C. Lely kreeg de opdracht om met een betere oplossing te komen voor het beheersen van de Maas. Hij kwam met het plan om tien scherpe bochten af te snijden waardoor de rivier met 19 kilometer zou worden ingekort (6, 7). Hierdoor zou de waterafvoer worden bevorderd en zou er meer ruimte komen voor landbouw en recreatie langs de oevers. De maaskanalisatie werd uitgevoerd tussen 1932 en 1942 (6). Een van de bochten die werd afgesneden was die bij Balgoy en Keent. Hierdoor werd Keent afgescheiden van Balgoy en kwam het op Brabants grondgebied te liggen (4, 7). De Molenstraat werd onderbroken door een nieuwe Maasarm en er werd een veerpont ingesteld om de verbinding te behouden.

De keuze tussen Overasselt en Wijchen

In 1980 vond er een gemeentelijke herindeling plaats in Gelderland. De gemeente Overasselt, waartoe Balgoy behoorde, zou worden opgeheven en verdeeld over twee andere gemeenten: Heumen en Wijchen (4). De inwoners van Balgoy kregen de keuze om bij Overasselt te blijven of naar Wijchen te gaan. De meeste mensen kozen voor Wijchen omdat ze zich meer verbonden voelden met deze gemeente dan met Overasselt. Ze hadden bijvoorbeeld meer contacten, voorzieningen en verenigingen in Wijchen dan in Overasselt. Bovendien lag Wijchen dichter bij Nijmegen, waar veel mensen werkten of studeerden. Sinds 1 januari 1984 hoort Balgoy officieel bij de gemeente Wijchen.

Bronvermeldingen:

1. https://balgoyseminse.blog/2023/02/21/de-katholieken-in-balgoy-en-keent-de-vroegste-geschiedenis/
2. https://nl.wikipedia.org/wiki/Balgoij
3. https://www.huisvandenijmeegsegeschiedenis.nl/info/Gemeente_Balgoij_en_Keent
4. https://www.wijchenis.nl/zien-en-doen/cultuur-historie/balgoij/
5. https://nl.wikipedia.org/wiki/Overstroming_van_de_Maas_(1926)
6. https://mijngelderland.nl/inhoud/routes/cultuurhistorie-in-het-land-van-maas-en-waal/watersnood-in-balgoy
7. https://mijngelderland.nl/inhoud/canons/verhaal-tussen-maas-waal/balgoij-en-keent-gescheiden

Tot zover het verhaal dat Bing leverde. Het zijn ca. 600 woorden en geen 750 en het verhaal klopt op een enkel detail na. De Maasdijk is bijvoorbeeld niet op nieuwjaarsdag doorgebroken, maar op oudjaarsdag en het is een vrij kleurloos verhaal. Misschien dat je denkt, wat zeur je Piet, maar dat komt misschien wel doordat het verhaal beter is dan ik had verwacht. Dat je zo’n verhaal krijgt na het intypen van een simpele zin, is heel veelbelovend. Ik verwacht er nog veel meer van. Wie weet wat we nog kunnen verwachten als de hoeveelheid data zal toenemen in de toekomst en de machine misschien wel gevoed gaat worden met archiefbronnen. Ik vond het een leuk experiment zegt de gepensioneerde wetenschapper.