Genealogie

Achter elk huis in Balgoy schuilt een verhaal: De broers en zussen de Bruijn van Wijk A nummer 45

Een reactie plaatsen
Figuur 1. Woonhuis in Balgoy aan de Hoeveweg. Foto gemaakt in vijftiger jaren.

Achter elk huis in Balgoy schuilt een verhaal. Dat geldt ook voor het huis waar nu mijn dochter woont en waar ikzelf bijna dertig jaar gewoond heb (figuur 1). Een karakteristiek woonhuis aan de Hoeveweg in Balgoy. Natuurlijk is de globale geschiedenis van het huis en zijn bewoners wel bekend (zie bijvoorbeeld: De verbinding van Balgoy met Keent: Van Molenweg naar Hoeveweg | Piet’s Blog: Balgoyse mins (balgoyseminse.blog), maar in deze blog meer details met behulp van kadaster, bevolkingsregister en burgerlijke stand.

Figuur 2. De ingemetselde muursteen. Dank je wel Thomas (mijn kleinkind en huidige bewoner) voor het maken van de foto.

Het verhaal begint met een ingemetselde muursteen met een naam bij de voordeur van het huis (figuur 2). Behalve een naam staat er ook nog een jaartal op. Bij de naam “Jan de Bruijn” gaat meteen een belletje rinkelen; de Bruijn is een bekende familienaam in het dorp, waarover al veel is verteld en geschreven. Tegelijkertijd ook vragen, want welke Jan de Bruijn is dit en wat is de familierelatie met dit huis?

Ook moet ik meteen denken aan een eerdere muursteen die in deze blog werd beschreven (Burgemeester stond niet bekend om zijn liefdadigheid | Piet’s Blog: Balgoyse mins (balgoyseminse.blog)), die ook verwees naar de familie de Bruijn en die bij de voordeur van het voormalige postkantoor te vinden is, aan de overkant van de straat. Op de muursteen staat geschreven “J.H.M.H.d.B. 25-1-1908”. Johan Hendrik Mattheus Herman de Bruijn, was de zoon van burgemeester Wilhelmus de Bruijn. Wilhelmus de Bruijn was de oorspronkelijke eigenaar die dat huis in 1908 liet bouwen. Dit is te vinden op een kadastraal leggerartikel van de kadastrale gemeente Balgoy (BGY00), artikel 857, met als eigenaar Wilhelmus Johannes Cornelius de Bruijn. Bij volgnummer 3 staat nog bouwland, maar geeft aan dienstjaar 1909 “Stichting” (een dienstjaar (dj) in het kadaster is een administratieve afronding van wat een jaar eerder gebeurde) en verwijst naar volgnummer 38 wat een huis, schuur, etc. vermeldt.

Op dezelfde manier kunnen we ook naar de “Stichting” van het huis dat nu als adres Hoeveweg 20 heeft gaan kijken. Hoe je het best kadastraal onderzoek kunt doen vertelt mijn “neefje” Arnout, die bij het BHIC in Den Bosch werkt, in een Workshop Kadastraal Onderzoek (youtube.com) (figuur 3). Als je op die manier te werk gaat vind je redelijk snel wie de eigenaren zijn geweest van het perceel.

Figuur 4. Kadastrale kaart 1811-1832: minuutplan Balgoij, sectie A, blad 02.

Ik begon mijn zoektocht met de Kadastrale kaart 1811-1832: minuutplan Balgoij, sectie A, blad 02 van beeldbank cultureel erfgoed (figuur 4). Hierop is een verbindingsweg tussen Balgoy en Keent te vinden, de Molenweg (wat nu de Hoeveweg is), met nauwelijks bebouwing. Ook de plek waar nu het woonhuis Hoeveweg 20 staat was toen nog onbebouwd; het betreft het perceel A235 of A236. Via de Oorspronkelijke Aanwijzende Tafels (OAT) die bij de minuutplannen horen kon ik al snel terugvinden dat perceel A235 in die periode eigendom was van de erven van Peter Jacob van Haren uit Balgoy en perceel A236 van Arnoldus Peters uit Keent.

Met behulp van de kadasterviewer van Mijn Kadaster kon ik door het kadastrale nummer sectie A nummer 235 in te vullen in Register 71 drie leggerartikelen vinden. Het eerste betrof Verkoop van bouwland in dj 1896, het tweede in dj 1900 en het derde in dj 1923. Dat betekent dat perceel A235 in 1922 nog steeds bouwland was en dus niet het perceel waarop in 1914 een woonhuis werd gebouwd. Met perceel A236 had ik meer geluk. Register 71 leverde twee leggerartikelen op. Het eerste beschrijft verkoop van bouwland in dj 1914 (in 1913 dus) door Johannes Wilhelmus Berben en Johanna Arts (Wed.). Het tweede leggerartikel, artikel 1078, waarnaar verwezen wordt is hieronder afgebeeld (figuur 5).

Figuur 5. Kadastraal nummer A236 in Balgoy en leggerartikel 1078.

Het bouwland is dus gekocht door mannelijke en vrouwelijke landbouwers uit Keent met de achternaam de Bruijn. Een ervan is Johannes (Jan) de Bruijn. Bij volgnummer 2 en 3 zie je Stichting van een huis in dj 1915 (in 1914 dus) en dat het in dj 1953 verkocht wordt (Veiling). Nog een klein extra detail is te vinden in dit leggerartikel. Bovenin bij woonplaats wordt C100 vermeld. Dit is het adres wat gegeven is door de gemeente. In de tijd van de gemeente Balgoy en Keent was dit Wijk A nummer 45, toen Balgoy werd samengevoegd met Overasselt in 1923 werd het C45 en kort daarna werd het C100. Het laatste bewijs dat deze gegevens horen bij het huis van Hoeveweg 20 is dat bij volgnummer 3 het perceel met huis en bouwland wordt overgebracht naar leggerartikel 1435. Dit leggerartikel geeft als eigenaar Henricus Johannes Jans, zaakvoerder, uit Balgoy, mijn schoonvader die het huis in 1952 kocht.

Figuur 6. Bevolkingsregister Balgoy 1890 – 1923.

Maar wie waren de eigenaars en wellicht bewoners die in 1914 het bouwland kochten en een huis erop bouwden? Het bevolkingsregister van Balgoy 1890 – 1923 kan daarbij helpen (zie figuur 6). In blad 21 is dit terug te vinden. In de periode 1914 (huis gereed) – 1923 hebben er vier personen gewoond, Hermanus, Odelia, Antoinetta en Johannes. Zij waren broers en zussen. Odelia overleed op 22 september 1920 staat achter haar naam geschreven. Dit wordt bevestigd door het bevolkingsregister van Overasselt 1923-1931, waarin alleen nog Hermanus, Antoinetta en Johannes worden vermeld.

Figuur 7. Overlijdensakte van Odelia de Bruijn uit de Burgerlijke Stand Balgoy 1920.

Ook is er vanzelfsprekend de overlijdensakte van de Burgerlijke Stand (figuur 7), waarin Hermanus de Bruin, broeder van de overledene, oud drie en zestig jaren, van beroep landbouwer, wonende te Balgoy en Hendrikus Stevens, oud acht en vijftig jaren, van beroep zoetwatervischer, wonende te Balgoy verklaren dat op 22 september 1920 binnen de gemeente Balgoy in het huis wijk A nummer 45 is overleden Odelia de Bruijn, oud vijf en zestig jaren, zonder beroep, geboren te Balgoy en wonende te Balgoy, ongehuwde dochter van wijlen de echtelieden Wilhelmus de Bruijn en Petronella Hendriks.

Figuur 8. Bevolkingsregister Balgoy 1860-1890.

De ouders van Odelia de Bruijn zijn dus voor 1920 overleden. In het bevolkingsregister van Balgoy 1860-1890 is de familie terug te vinden. Zij woonden toen in Wijk B nummer 1. Een gezin met zeven kinderen, die volgens het geboorteregister van de burgerlijke stand allemaal in Balgoy zijn geboren in Wijk B, nummer 1. Wilhelmus (Willem) en Petronella (Nel) zijn in 1850 getrouwd in Wijchen. In 1851 werd hun eerste zoon geboren, Jan. Hij is helaas al op 11-jarige leeftijd overleden. In 1852 werd Wilhelmus geboren, die na zijn trouwen in 1888 met Hendrika van der Aa in Balgoy bleef wonen, in Wijk B nr 13. In 1855 werd Odelia geboren en in 1857 Hermanus. In 1859 werd Petrus de Bruijn geboren, die na zijn trouwen ook in Balgoy bleef wonen, in Wijk A nummer 41. Hij trouwde in 1887 met Francisca van Haren. In 1861 werd Antoinetta geboren en tenslotte in 1866 Johannes (Jan), de naam die nog steeds op de ingemetselde muursteen prijkt.

Figuur 9. Topografische kaarten van topotijdreis.nl van ca 1900, ca 1920 en ca 2023 met daarop de locatie van het huis waar de broers en zussen de Bruijn zijn geboren (Wijk B nr 1) en hebben gewoond (Wijk A, nr 45).

Op de kaarten van topotijdreis.nl (figuur 9) is te zien dat de ongehuwde broers en zussen de Bruijn een huis gebouwd hebben waar daarvoor nog geen huis gestaan had en dat de boerderij waar ze geboren zijn als gevolg van de maaskanalisatie is verdwenen.

Figuur 10. Overlijdensakte van de burgerlijke stand Overasselt uit 1951 van Johannes (Jan) de Bruijn

Als in 1951 de laatste van de vier ongehuwde broers en zussen, Johannes (Jan) de Bruijn overlijdt (figuur 10) wordt het huis verkocht aan mijn schoonvader Henricus Johannes (Harrie) Jans, die er, na zijn huwelijk met Geertruda Josepha (Truus) van Overbeek in november 1952, gaat wonen.

Als je een verhaal maakt met feitelijke gegevens uit kadaster, bevolkingsregister en burgerlijke stand, blijven er vanzelfsprekend vragen. Hoe zagen de mensen eruit, wie waren het precies en hoe maakten ze deel uit van de Balgoyse gemeenschap? Als iemand foto’s of verhalen heeft over Wilhelmus, Odelia, Antoinetta of Johannes de Bruijn dan houd ik me aanbevolen. Wie kent nog de roepnaam van hen; Johannes was Jan, maar hoe heetten de andere drie? En wie was de “snijder” (kleermaker), die korte tijd, voordat Harrie Jans er ging wonen, een naaiatelier had in het huis?

Boerderij in centrum van Balgoy maakt na meer dan twee eeuwen plaats voor zes woningen

1 reactie
In april 2023 werd de boerderij in de Torenstraat afgebroken.

Veranderingen in Balgoy zijn altijd nieuws. Het is al weer even geleden en we zijn er al weer aan gewend geraakt denk ik, maar in 2022-2023 heeft een opmerkelijke transformatie plaatsgevonden in de Torenstraat. Op de plek waar voorheen een oude boerderij met bijbehorende schuur stond, prijken nu zes nieuwe huizen – twee speciaal ontworpen voor senioren en vier twee-onder-één-kap-woningen. De verandering kwam tot stand door een herziening van het bestemmingsplan. Wethouder Geert Gerrits, verantwoordelijk voor ruimtelijke ordening in de gemeente Wijchen, benadrukte toentertijd het belang van deze ontwikkeling voor Balgoy. Hij noemde het een welkome aanvulling tussen het oude en nieuwe gedeelte van ons dorp (De Gelderlander maart 2021).

Tijdens de werkavond van heemkundekring Pagus Balgoye op 6 december 2023 in dorpshuis ’t Ballegoyke vertel ik over bronnen voor genealogisch onderzoek.

Op de laatste werkavond in 2023 van de heemkundekring Pagus Balgoye was het onderwerp “bronnen voor genealogisch onderzoek”. Om uit te leggen hoe en welke bronnen je tot je beschikking hebt om genealogisch (stamboom) onderzoek te doen werd de geschiedenis van de voormalige boerderij aan de Torenstraat als onderwerp gekozen. Het ontrafelen van een (familie)geschiedenis begint altijd dicht bij huis. Een reis terug in de tijd, die echter vaak begrensd wordt door beperkingen op het inzien van officiële documenten uit de burgerlijke stand, die pas na een periode van 50 tot 100 jaar openbaar worden. Om deze tijdslimiet te overbruggen, moet je je speurtocht starten binnen de familiekring. Bij het terugzoeken van enkele generaties is het raadzaam om te grasduinen in familiepapieren. Denk aan waardevolle documenten als trouwboekjes, paspoorten, geboortekaartjes, bidprenten en overlijdensberichten. Deze stukken kunnen vaak essentiële informatie bevatten die je een stap dichter bij voorouders brengen. Verder is het handig om te achterhalen of andere familieleden al gegevens hebben verzameld. Misschien heeft iemand anders binnen de familie al eens onderzoek gedaan naar de afstamming. Het raadplegen van (oudere) familieleden is ook van onschatbare waarde. Niet alleen voor basisinformatie zoals namen en data, maar ook voor een schat aan verhalen die de geschiedenis van de familie tot leven kunnen brengen. Vaak bezitten zij niet alleen oude familiefoto’s, maar hebben ze ook memorabele verhalen en anekdotes over vroegere generaties paraat. Deze verhalen zijn kostbaar, hoewel soms doorspekt met mythes. Het is aan ons, als objectieve onderzoekers van de geschiedenis, om te achterhalen welke van deze verhalen op waarheid berusten. Dat avontuur gaat dan verder in de archieven, waar we dan stukje bij beetje de puzzel van de geschiedenis kunnen leggen.

Wie weet welke bijzondere verhalen en verborgen parels er schuilen in de geschiedenis van deze boerderij in Balgoy. Het onderzoek naar de wortels van Balgoyse mensen kan een onverwachte en betoverende reis zijn door de tijd, waarbij elke ontdekking een nieuw hoofdstuk opent in het boeiende verhaal van het verleden. Wat betreft deze boerderij in de Torenstraat, begint het verhaal ook nog eens met een stukje eigen familiegeschiedenis. Laten we deze reis maar beginnen met een artikel in het tijdschrift Boerderij van dik tien jaar geleden.

Frans Jans en Petra van Uden en de boerderij aan de Torenstraat in 2011 (Bron: Boerderij 96, no. 44, 2011).

Frans Jans en Petra Jans-Van Uden waren de laatste bewoners van de boerderij en wonen nu in een van de twee levensloopbestendige woningen. In 2011 besloten ze om de boerderij aan te houden tot 2022 met circa 65 melkkoeien, waarmee ze een stabiel inkomen konden halen. Dat bleek uit een bedrijfsplan van toen. In 2009 waren de melkprijzen slecht en er was geen opvolger voor Frans. Toch wilde hij graag doorboeren. Hij vroeg zich af of dat wel kon en hoe dat op het huidige bedrijf zou kunnen worden gerealiseerd. DLV Rund­vee Advies hielp om de zaken op een rij te zetten en een bedrijfsplan te maken. Uit de bedrijfseconomische analyse bleek dat de laatste kilo’s melk niet genoeg geld opbrachten. Ook was de ligboxenstal te vol en toe aan renovatie. Vervolgens werden drie ontwikkelscenario’s doorgerekend: investeren in een melkrobot, uitbreiden en optimaliseren bij de huidige bedrijfsomvang. Het werd optimaliseren. Dat bracht opvallende keuzes met zich mee. Er werd melkquotum verkocht en de ligboxstal werd gerenoveerd. Dus niet uitbreiden en investeren; althans niet in groei, maar als resultaat van de optimalisatie wel een investering in koecomfort (Bron: Boerderij 96, no. 44, 2011).

Het begin van de stamboom van Frans Jans, de laatste bewoner van de boerderij, met het gezin, broer, zus en ouders.
Bewijs van eigendom
De boerderij in de Torenstraat.

En toen werd het 2022. Frans en Petra besloten definitief om te stoppen en de boerderij verdwijnt. Met de kennis van familieleden en familiedocumenten kunnen we teruggaan in de tijd, naar het jaar 1987. Frans, de jongste zoon van Theodorus Petrus (Thé) Jans en Johanna Wilhelmina (An) de Grunt, treedt in het voetspoor van zijn ouders en gaat verder met het boerenbedrijf na zijn huwelijk met Petra van Uden. We gaan verder terug, naar 1954. Het huis met erf, bouw- en weiland en boomgaard, kadastraal Balgoy sectie A, nummers 135, 136, 138, 139, 140, 141 en 507 werd officieel overgedragen aan Thé Jans, waarmee een nieuw tijdperk voor de boerderij aanbrak. Thé kocht de boerderij van zijn vader Petrus Johannes (Piet) Jans. Een jaar later, in 1955, trouwt Thé met An de Grunt. Zijn vrijgezelle broer Antonius Hermanus Gijsbertus (Antoon) blijft op de boerderij werken.

Begin vorige eeuw, om precies te zijn op 6 mei 1910, trouwde Petrus Johannes (Piet) Jans uit Escharen met Johanna Arnolda (Hanna) Kersten uit Balgoy. Zij trouwden in op de boerderij aan de Torenstraat in Balgoy van de ouders van Hanna Kersten, Hendrikus Kersten en Elizabeth de Bruijn, die er vanaf 1876 hadden geboerd. Hoe Piet Jans in Balgoy terecht is gekomen is te lezen in een ander verhaal in deze blog: Het boeren zit de Brabantse familie Jans in de genen.

Trouwboekje van Piet Jans en Hanna Kersten

Op het plaatje hieronder, een detail van een kadastrale kaart uit 1811-1832, zie je een boerderij met de naam Florenstein. We kennen allemaal de plek van deze boerderij, omdat die nog steeds prominent in Balgoy te vinden is. De naam Florensteijn prijkt nog op de voorgevel. Als we het over de Balgoyse geschiedenis hebben, over de gebouwen en de mensen die er geleefd hebben, valt regelmatig de naam Florensteijn. Ook in deze blog heb ik vanzelfsprekend over Florensteijn geschreven; recente artikelen van de blog gingen uitgebreid over de geschiedenis van Florenstein, over de mensen die op Florensteijn gewoond en geleefd hebben en daarvoor over een oude sage uit de Katholieke Illustraties.

Detail kadastrale kaart 1811-1832 van Balgoy sectie A.

Al in de tijd van deze kadastrale kaart uit het begin van de 19e eeuw stond er naast Florenstein een boerderij, kadastraal sectie A nummer 139, de boerderij die nu afgebroken is. Dat het om dezelfde boerderij gaat blijkt uit recentere kadastrale gegevens. Toen Piet Jans de boerderij verkocht aan zijn zoon Thé in dienstjaar 1955 waren de kadastrale nummers nog steeds dezelfde.

De boerderij van Piet Jans in 1955 Balgoy C27, nog steeds kadastraal sectie A nummer 139

Eigenaar van de boerderij in het begin van de 19e eeuw was volgens het kadaster de weduwe van Daan Danen (Daan (Daniel) Danen is op 24 maart 1814 overleden), Elisabeth van Velp. Daniel Danen was de zoon van Antonius Danen en Henrica Paulissen. Henrica Paulissen op haar beurt was een dochter van Paulus Aarts van Florenstein, die op Florenstein woonde. Terwijl een andere dochter van Paulus Aarts, Elisabeth, getrouwd met Petrus Jacobs van Haren op Florenstein bleef wonen, is er hoogstwaarschijnlijk door splitsing een tweede boerderij gekomen voor Henrica.

Afstammingsreeks van de bewoners van Frans Jans, die hem en de boerderij verbindt met Florenstein

Met behulp van WieWasWie (https://www.wiewaswie.nl/) kunnen we een afstammingsreeks van de bewoners van de boerderij maken van Frans Jans terug in de tijd die uitkomt bij Henrica Paulissen. Een afstammingsreeks toont via welke lijnen iemand afstamt van één van de voorouders. In tegenstelling tot een stam- of moederreeks volg je dan niet continu de rechte mannelijke of rechte vrouwelijke lijn, maar in dit geval blijf je wel op dezelfde boerderij.

Samengevat heeft de werkavond van Pagus Balgoye wederom een mooi stukje Balgoyse geschiedenis opgeleverd. Het verhaal begon met een krantenbericht dat op de plek waar voorheen een boerderij met bijbehorende schuren stond zes nieuwe huizen zijn gebouwd. In 2022 besloten Frans en Petra Jans definitief om te stoppen met de boerderij. Meer dan twee eeuwen lang werd er geboerd op die plek in het centrum van Balgoy. Opvallend is dat de boerderij steeds overgenomen werd door een van de kinderen van het gezin. Verder kunnen we met vrij grote zekerheid aannemen dat de boerderij is ontstaan uit splitsing van het naast gelegen voormalige adellijke huis Florenstein halverwege de 18e eeuw.

Een vraag van de overkant van de Maas: Heeft er een familie Stevens in Keent gewoond?

2 reacties

Vorige week ontving ik een e-mail van Henk Swinkels uit Keent, die een vraag kreeg van Ria Stevens (meisjesnaam), een onbekende voor hem. Ze was op zoek naar informatie of er begin vorige eeuw een familie Stevens in Keent had gewoond, mogelijk in verband met een huis aan de Veldweg in Balgoy of de Hoogveldsestraat in Keent, dat dateerde uit 1914, 1925 en de jaren 30. Henk vroeg mij of ik haar vraag kon beantwoorden.

Uitzicht vanaf de dijk aan de Veldsestraat in Balgoy. Aan de overkant van de Maas ligt Keent en de Hoogveldsestraat.

Met de Veldweg die Ria noemt, zal ze wel de huidige Veldsestraat in Balgoy bedoelen, die in het verlengde van de Hoogveldsestraat ligt. In de eerste helft van de vorige eeuw, voor de maaskanalisatie dus, was dat een lange weg die Balgoy en Keent met elkaar verbond.

Pet de smid en Lieneke Arts

Denkend aan Keent en de Hoogveldsestraat herinnerde ik me een verhaal van Ries van Haren over Pet de smid en Lieneke Arts, dat ook is opgenomen in zijn boek “Geleefd Verleden” op bladzijde 133. Daarin staat ook een mooie beschrijving, een typisch Ries van Haren gedicht. Pet de smid, wiens volledige naam Petrus (Piet, Pet) Stevens was, werd geboren in Keent. Hij trouwde op 19 september 1891 met Helena (Lieneke) Arts in Balgoy en ze gingen in oktober van dat jaar wonen in het Keentse Hoogveld volgens het Bevolkingsregister van Overasselt (Nederasselt) 1880-1900.

Bevolkingsregister van Overasselt 1880-1900

Daar zijn ze blijven wonen met hun kinderen, zoals blijkt uit het bevolkingsregister van Overasselt 1923-1930. Pet’s beroep smid is ook vermeld in het bevolkingsregister.

Bevolkingsregister van Overasselt 1923-1930
Kadastraal leggerartikel waarin huis, tuin en erf van Piet Stevens staan beschreven

Met behulp van de gegevens uit het bevolkingsregister, aangevuld met enkele aktes van de Burgerlijke Stand is snel een korte stamboom gemaakt, die laat zien dat Pet de smid, zijn vader Jan en diens vader Petrus allemaal in Keent woonden, wat hen echte Keentse mensen maakte. Het kadaster bevestigde dat Petrus Stevens, Jzn, de eigenaar was van het huis, erf en tuin gelegen aan de Hoogveldsestraat, zoals vastgelegd in Nederasselt sectie C nummer 818 en 819. Het huis werd verkocht in kadastraal dienstjaar 1935 (1934), waarschijnlijk na het overlijden van Lieneke in 1930, terwijl Petrus zelf in 1937 overleed in Grave, volgens de overlijdensakte van de Burgerlijke Stand.

Korte stamboom van Petrus Stevens
Oude kadastrale kaart met de huisnummers volgens het bevolkingsregister 1923-1930

Op een oude kadastrale kaart van begin 20e eeuw, waarop de toenmalige huisnummering is aangegeven, is te zien dat het huis met adres B147 stond op de hoek van de Hoogveldsche Straat en het Mertste Straatje en in het boek van Ries van Haren staat ook nog een foto van het huis.

Woonhuis en smederij van Pet de smid in Keent.

Hoe de omgeving er nu uitziet weet ik niet precies, maar als ik op perceelloep.nl kijk is het toenmalige huis van Pet de smid niet ver van Henk Swinkels vandaan en zal hij dat wel weten.

Huidige situatie in de Hoogveldsestraat

Lid zijn van harmonie Kunst en Vriendschap uit Balgoy voelt als familie

Een reactie plaatsen

Een blijde boodschap. Daar draait het om met kerstmis. Het is ook een tijd om dankbaar te zijn voor alles wat we hebben en om onze goede wensen te uiten aan anderen. Met kerst wensen we iedereen zalig kerstfeest en de allerbeste wensen voor het nieuwe jaar. Dat geldt voor je gezin, je familie en alle mensen om je heen. Natuurlijk ook voor de verenigingen waar je lid van bent, want dat is ook een soort familie. Zeker harmonie Kunst en Vriendschap uit Balgoy, waar ik al meer dan dertig jaar actief (bestuurs)lid ben. Weliswaar ben ik “import” in Balgoy, maar ik heb me er altijd “thuis” gevoeld, familie gevoeld. Je hoort nog wel eens, zeker ook buiten Balgoy, dat het moeilijk is om binnen de Balgoyse verenigingen geaccepteerd, opgenomen te worden, maar dat is niet zo. Natuurlijk is er wel verschil tussen familie voelen en familie zijn. Voor zover ik wist had ik geen genealogische familiebanden met Balgoyse mensen, maar dat veranderde deze week door een verrassende Whatsapp.

Bladzijde uit trouwboekje van Johannes Gerrits en Francisca van Erp

Via e-mail of Whatsapp krijg ik regelmatig berichtjes met vragen over Balgoyse mensen of vragen die daaraan zijn gerelateerd. Zo kreeg ik 20 december via Whatsapp een foto gestuurd van een bladzijde uit een oud trouwboekje (zie hierboven). Rieky de Valk – Gerrits, echtgenote van Kunst en Vriendschap bassist Peter de Valk, schreef erbij: “Hallo Piet, is dit familie van jou?? Het zijn mijn opa en oma.” Nou snap ik wel dat Rieky dit vraagt want haar oma heet Francisca van Erp en in het trouwboekje staat geboren in Geffen in 1875. Toch hoeft iemand met de achternaam van Erp uit Geffen niet zonder meer familie te zijn van mij, want de achternaam van Erp komt er frequent voor en er wonen verschillende families met dezelfde achternaam terwijl het geen familie is. Nieuwsgierig was ik natuurlijk wel.

Stamreeks Gerrits

Een genealogisch aanknopingspunt naar de familie Gerrits was snel gevonden op de Myheritage-website. De Gerritsen komen oorspronkelijk uit Leur, hier bij Wijchen. In 1756 wordt Wilhelmus, zoon van Gerardus Willems en Petronella Peeters geboren, die Willem Gerardisse genoemd wordt. Later gaat Willem de naam Gerrits voeren. Diens zoon Jan (1799 – 1848), die zijn hele leven in Leur heeft gewoond, krijgt in 1844 een zoon Gijsbertus Gerrits en die trouwt in 1872 met Henrica Willems uit Huisseling aan de andere kant van de Maas. Gijsbertus en Henrica zijn in Huisseling gaan wonen. Daar wordt ook hun zoon Jan Gerrits (1873 – 1952) geboren, die in 1903 trouwt met de Geffense Cisca van Erp (1875 – 1948). De oma van Rieky, die ook familie van mij zou kunnen zijn. Jan en Ciska krijgen elf kinderen; een van hen is Grad (1907 – 2000). Hij trouwt in 1939 in Reek met Kea Gerrits en ze blijven in Reek wonen.

Links trouwfoto van Grad Gerrits en Kea Gerrits en rechts een artikel uit de krant toen het echtpaar 50 jaar getrouwd was

Zoals in het krantenartikel hierboven is te lezen kreeg het echtpaar Grad en Kea Gerrits-Gerrits veertien kinderen, waaronder Rieky, die met Peter de Valk in Wijchen is gaan wonen en Jan, die met Riek de Valk in Balgoy is gaan wonen. Nu terug naar Rieky’s vraag: “Zijn wij familie van elkaar?”

De geboorteaangifte van Francisca van Erp

De geboorteaangifte van Francisca van Erp uit de burgerlijke stand van de gemeente Geffen geeft meer duidelijkheid over haar afkomst. De aangifte van haar geboorte wordt gedaan op 15 december 1875 door haar vader, de drieëndertigjarige voerman Gerardus van Erp. Hij verklaart dat op 14 december in zijn huis aan de Papendijk 67 zijn echtgenote Maria Kuijpers is bevallen van een dochter.

Detail uit de stamboom van Erp

In de stamboom van onze familie van Erp kunnen we terugvinden, dat Gerardus (Grad) van Erp een broer was van mijn overgrootvader Cornelis van Erp. Francisca was dus een nicht van mijn opa Petrus (Piet) van Erp. Zij ging al op 18-jarige leeftijd als dienstmeid werken in Alem (1893-1897; bevolkingsregister). In mei 1902 gaat ze in Huisseling werken (volgens bevolkingsregister van Huisseling en Neerloon in ’t Weegstraatje op C75). Misschien dat Jan Gerrits en Cisca van Erp langs die weg met elkaar in contact zijn gekomen? Het antwoord op de vraag van Rieky is in ieder geval wel duidelijk. Rieky en ik zijn familie en dat betekent ook dat ik nu weet dat ik familie ben van mijn medebestuursleden van harmonie Kunst en Vriendschap Jeroen (zoon van Jan Gerrits) en Yvonne (dochter van Rieky de Valk – Gerrits). Een lid van harmonie Kunst en Vriendschap uit Balgoy voelt zich dus niet alleen familie, maar kan zomaar ineens ook echt familie worden.

Geschiedenis schrijven is publiceren wat je gevonden hebt

1 reactie
Een nieuwe website over mijn geschiedenis en over Balgoy

Afgelopen week ben ik bezig geweest met het maken en inrichten van een website: www.pietvanerp.nl. Deze website heb ik opgezet om te laten zien wat ik gedaan heb en waar ik mee bezig ben. Voor mij is dat o.a. mijn geschiedenis, het dorp Balgoy (mijn dorp) en de mensen die er wonen. Er zijn weliswaar ook andere websites over Balgoy en zijn geschiedenis en we zijn allemaal druk met sociale media, maar ik denk toch dat deze website toegevoegde waarde heeft.
De website verzamelt de informatie waarbij ik betrokken ben of was en geeft ook verwijzingen naar andere interessante websites en social media-kanalen. Het is een verzameling geworden van (digitale) boeken, filmpjes en publicaties, aangevuld met de verhalen van mijn weblog “Piet’s Blog: balgoyse mins” en informatie over mijn stamboom-genealogie (familie van Erp) en die van mijn echtgenote Ans (familie Jans).

Op de website zijn het boek “Boeren, burgers en buitenlui – verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse” en de vervolgen erop in de vorm van eBooks (FlipBooks) te lezen. Ook eerdere in Balgoy verschenen boeken van Ries van Haren en Wim Verhoeven, die niet meer als papieren uitgave te koop zijn, kunnen als eBook gelezen worden. Uniek is dat het Thijnsboek van de Vrijheerlijckheyt Balgoy en Keent uit 1707 ook gedigitaliseerd is en op deze manier kan worden ingezien.

Verwijzingen naar verhalen verschenen op websites, die vertellen over de geschiedenis van Balgoy, zoals bijvoorbeeld het kasteel, de overstroming van de Maas in 1926 en de maaskanalisatie zijn ook te vinden op de website en een link naar de weblog “Piet’s Blog: balgoyse mins” met heel veel verhalen over de geschiedenis van Balgoy en de mensen die er woonden.

Verder zijn er de links te vinden naar een aantal bewegende beelden die een mooi beeld geven van het Balgoy en de Balgoyse mensen van vroeger of die herinneren aan gebeurtenissen die mij dierbaar zijn.

Toen ik heel lang geleden begon met mijn baan als onderzoeker op de afdeling huidziekten van het Radboudumc, zei de postdoc voor wie ik toentertijd werkte, Henk Roelfzema, tegen mij: “Piet, als je de resultaten van je onderzoek niet publiceert, dan blijft het enkel maar hobby. Alleen als anderen je werk kunnen lezen en beoordelen wordt het wetenschap. Het resultaat is driehonderd wetenschappelijke publicaties over de morfologie en functie van de huid.

Met die exacte en wetenschappelijke achtergrond in mijn achterhoofd ben ik ook begonnen aan mijn interesse in de geschiedenis van mijn familie en later ook die van Balgoy en de Balgoyse mensen. Iedereen doet het op zijn eigen manier natuurlijk, maar ik hecht aan een feitelijk relaas, goed onderbouwd met originele documenten, aktes, kadasterkaarten en foto’s, historisch en genealogisch verantwoord dus en dan moet je datgene wat je gevonden hebt vanzelfsprekend ook publiceren. Waar dat vroeger in de vorm van publicaties op papier gebeurde of analoge filmbeelden, zijn er op dit moment ook veel digitale mogelijkheden. Niet alleen eBooks, maar ook publicaties op websites en in de vorm van blogs zijn waardevolle bronnen van de geschiedenis van een plek of persoon. Zelfs sociale media als YouTube, Facebook, Twitter em Instagram leveren een bijdrage. Zo ontstaat een brede verzameling aan informatie op heel veel plekken.

Daarom een website over mijn geschiedenis, de geschiedenis van het dorp Balgoy (en Keent) en de mensen die er wonen en gewoond hebben. Ik heb geprobeerd een unieke verzameling (digitale) boeken, filmpjes en publicaties samen te brengen op één plek, zodat ze gemakkelijk terug te vinden zijn. Samen met andere bronnen, zoals de weblog, de stamboom en de links, hoop ik dat de informatie bijdraagt aan het interesseren van mensen voor de kennis van hun eigen omgeving en de mensen die er geleefd hebben.
Kijk, lees, luister en leer ervan!