Openbaar vervoer in Balgoy is er niet! Je vraagt je af of het dan ook niet gemist wordt. Dat zou de gemeente Wijchen en de Wijchense politiek zich toch ook moeten afvragen. Ik heb ze er nooit over gehoord. De Balgoyse mensen hoor ik er ook niet vaak over, trouwens. Men is gewend om naar Wijchen Zuid te fietsen of naar het kruispunt in Nederasselt. Of als je toch al aan het fietsen bent, dan fiets je door naar het NS station in Wijchen. Openbaar vervoer in het dorp?
Has en Mieke van Stippen – van Thiel (Bron: familie van Stippen)
Misschien omdat het er vroeger ook nooit was. Tot de jaren zeventig van de vorige eeuw had je Has de Stip in de Houtse en Jan den Draad (van Ostrum) in de Hoeve. Zij reden taxi, brachten de mensen die zelf geen auto bezaten naar het ziekenhuis of naar familie die wat verder weg woonde. Maar dat gebeurde niet zo vaak. Meestal gingen mensen te voet of met de fiets. En als het niet anders kon gingen ze naar de Rijksweg in Lunen of Nederasselt en pakten daar de bus, net als nu eigenlijk.
Jan van Ostrum met sigaar bij de benzinepomp (Bron: Marietje Jonker – Hulsman)
Toch denk ik er zelf wel over na. Hoe moet dat straks als ik zelf niet meer kan of mag autorijden? Wie brengt mij dan naar Wijchen of Nijmegen. Is de gemeenschapszin en saamhorigheid, waar ik nu Balgoy zo om waardeer, er dan ook nog. Het is niet voor niets dat we een stichting in het leven hebben geroepen, stichting Balgoy Beter Bekend, die zich hard maakt om initiatieven te steunen om leefbaarheid en sociale samenhang te bevorderen en/of te verbeteren. En ik ben niet de enige natuurlijk. Nederland vergrijst in hoog tempo en zeker in de kleinere dorpen neemt de gemiddelde leeftijd snel toe. Openbaar vervoer in Balgoy, een lijndienst terug in het dorp, zoals al eerder is geprobeert, lijkt me geen haalbare optie.
Zuidooster 9344 Nijmegen (Bron: www.busfoto.nl)
Toen ik in juli 1992 in Balgoy kwam wonen, stonden er op de route Balgoyseweg, Houtsestraat, Torenstraat, Boomsestraat, Eindsestraat borden met busrouteinformatie. Op 3 juni 1984 werd Zuid-Ooster lijn 88 vanuit Beuningen verlengd naar Grave via Wijchen. Tussen Wijchen en Grave reed lijn 88 via Balgoy en Nederasselt. Deze lijn reed maandag t/m zaterdag overdag tot ongeveer 19:00. Vanaf 27 mei 1990 werd lijn 88 ingekort tot Beuningen – Molenhoek. Het traject Grave – Beuningen bleef bestaan onder de lijnnummers 94, Beuningen – Wijchen en 95, Wijchen – Grave. Deze werden gereden als belbussen. Dus het busbordje bij de kerk in 1992 gaf aan dat de Zuidooster/Hermes reed met de belbuslijnen 95 op dit traject, waarbij in Wijchen moest worden overgestapt door doorgaande reizigers. Per 23 mei 1993 werden deze lijnen samengevoegd en reed lijn 94 1x per uur tussen Wijchen en Grave in de spitsuren en 1x per 2 uur in de daluren als belbus. Een ochtendrit naar Grave begon in Beuningen en in de middag reed 1x per 2 uur een bus vanuit Beuningen naar Grave. De eerste rit op de dag kwam uit Woezik en reed als vaste rit. Vanaf Grave reed de eerste rit op de ochtend naar Beuningen. Tot de middagspits reden de bussen dan slechts tot Wijchen en reden in de middagspits weer tot Beuningen. De dienstregeling eindigde rond 18:00. Lijn 94 reed niet in het weekend. Deze informatie is terug te vinden op de website OV in Nederland.
Op 1 juni 1997 is lijn 94 opgeheven en vervangen door lijn 594. Lijn 594 is een voormalige lijntaxi die reed van Beuningen naar Grave. Lijn 594 reed op werkdagen 1x per uur in de spitsuren, daarbuiten 1x per 2 uur. De dienst eindige om 19:00 uur. Op zaterdag en zondag reed lijn 594 in de ochtend en avond 1x per uur, in de middag 1x per 2 uur. De dienst eindige al om 18:00. Op 28 mei 2000 werd lijn 594 samen met alle andere lijntaxi’s weer opgeheven omdat de formule niet aansloeg bij de reiziger. Lijn 594 werd omgezet in lijn 94. Het aantal ritten werd flink beperkt. Op werkdagen reden nog slechts vijf ritten. In het weekend verviel de verbinding geheel. In de dienstregeling 2002 waren bijna alle ritten vervallen. Op 12 december 2004 werd lijn 94 opgeheven en was er in Balgoy geen openbaar vervoer meer.
Apple zelfrijdende auto
Zoals ik al zei, is het niet voor de hand liggend dat er nu nog een lijnbus door Balgoy gaat rijden. Ikzelf zit al enkele jaren op een doorbraak te wachten van de auto zonder chauffeur op bestelling. Onder andere Google en Apple zijn de laatste jaren druk bezig met het ontwikkelen van technologie voor zelfrijdende auto’s. Google heeft bijvoorbeeld een klein autootje ontwikkeld wat zelf kan rijden, dat kleine autootje is nu ook op de openbare weg te vinden. De autootjes doen testritten op de openbare weg in Mountain View. Het stadje in Silicon Valley waar Google is gevestigd. Google rijdt al jaren op de openbare weg met zelfrijdende auto’s van andere merken. Zo zijn er aangepaste Lexus en Prius-auto’s die al meer dan een miljoen kilometer hebben afgelegd. Daarbij zit er echter altijd iemand achter het stuur die kan ingrijpen indien dat nodig mocht zijn. Op termijn is het de bedoeling dat auto’s echt zelf gaan rijden zonder bestuurder. Maar als we straks allemaal massaal zonder handen aan het stuur gaan autorijden, hoe zit het dan met de autoverzekering en de aansprakelijkheid? De Nederlandse wet schrijft nu nog voor dat je altijd twee handen aan het stuur moet hebben. Veroorzaak je een ongeluk wanneer je de handen niet aan het stuur had door de autopilot? Dan ben je aansprakelijk. Dat kan er zelfs toe leiden dat je eigen verzekering jou aansprakelijk stelt bij een ongeluk wanneer je schade veroorzaakt. Maar als de auto verantwoordelijk is voor schade als jij de auto niet bestuurd, in hoeverre kan een verzekeraar dan de autofabrikant aansprakelijk stellen en dit in de premie meenemen? Mogelijk dat autoverzekeringen uiteindelijk zelfs verdwijnen, omdat verzekeraars bij schade direct afspraken gaan maken met de fabrikant en jij bij personenschade bijvoorbeeld alleen zorg vergoed krijgt via de zorgverzekering. Eventuele schade aan de auto wordt dan wellicht kosteloos gerepareerd en de rekening komt direct bij de fabrikant terecht.
Maar zover is het nog niet. Tot die tijd lijkt me het Breng Flex initiatief een prima oplossing. Ikzelf heb daar al een aantal keren gebruik van gemaakt. Breng Flex is een handige vervoerservice op bestelling, die rijdt van halte naar halte. Welke haltes? Dat bepaal jezelf. Breng flex komt op alle haltes van de gewone bus, plus enkele virtuele haltes of buurtbushaltes. Met een handige app of per telefoon reserveer je een zitplaats in een voertuig. Je bepaalt zelf wanneer je wordt opgehaald bij de halte en waar je naar toe reist. Je bestelt Breng flex dus als het jou uitkomt. En je betaalt altijd € 3,50 per rit. Lekker duidelijk! Breng Flex mist hier dus wel een aantal eisen van de Wet Personenvervoer 2000 om te voldoen aan de norm voor openbaar vervoer. Er is geen vaste route, geen vaste dienstregeling en er wordt geen OV-tarief gehanteerd. Maar de flexibiliteit is toch ook weer een voordeel!
Op het kaartje is de plek aangegeven waar de RK kerk van Balgoy staat (rode speld), maar daar is geen Breng flex halte in de buurt. De haltes het dichts in de buurt zijn aangegeven met de blauwe rondjes (het eventuele cijfer in de rondjes geeft het aantal haltes aan).
Breng flex is elke dag van de week beschikbaar tijdens deze uren:
- maandag – vrijdag 06.30 – 24.00 uur
- zaterdag 08.00 – 24.00 uur
- zondag 09.00 – 24.00 uur
In de Gelderlander van afgelopen december stond een bericht dat de vrees bestaat dat Breng Flex een ‘subsidievreter’ blijkt te zijn, waardoor de opdrachtgever (de provincie Gelderland) een keer de stekker eruit trekt. Ik denk dat zonder subsidie heel veel initiatieven zoals Breng Flex zullen mislukken, omdat tijd nodig is om bekend te worden en te laten zien dat het haalbaar is. In diezelfde Gelderlander stond ook een bericht dat de pilot Breng Flex in Wijchen een succes was. Gebruikers van Breng Flex waarderen de ritten van de service gemiddeld met een 9,7. Zo blijkt uit een informatienota van de gemeente Wijchen.
Een virtuele Breng Flex halte bij de kerk in Balgoy
Wat mij betreft is er nog maar een wens om Breng Flex helemaal mijn favoriet te maken en daarmee ook het “Openbaar Vervoer” weer terug te krijgen in Balgoy. Ik zou heel graag zien dat er een virtuele halte bij zou komen bij de R.K. Kerk in Balgoy. Dit zou mijns inziens de leefbaarheid voor met name de oudere Balgoyse mensen enorm bevorderen. In combinatie met de 34% leeftijdskorting voor 65-plussers kunnen zij voor ongeveer 2 euro zelfstandig en op het moment dat zij dat willen naar Wijchen of Nijmegen blijven gaan voor boodschappen, winkelen, theater of gewoon een gezellig bezoekje aan familie, vrienden of bekenden. Laat iedereen een verzoek daartoe indienen bij Breng!
Wat was het Balgoyse nieuws vandaag precies 100 jaar geleden op maandag 22 juli 1918? We zouden daarvoor een krant moeten kunnen lezen van die datum. Dat kan! Met behulp van 
Om mee te beginnen – en dat zal weinigen verbazen – de kerk staat er nog steeds. De roomkatholieke kerk Johannes de Doper aan de Boomsestraat, een ontwerp van de Tilburgse architect Jan van der Valk, werd in 1914 gebouwd. Het is een belangrijke kerk in neoromaanse en neogotische vormen, met toren. Gebouwd ter vervanging van een vroegere kerk, waarvan de middeleeuwse toren nog elders in het dorp staat. Het ontwerp sluit aan bij de wensen van de Liturgische Beweging (zgn. volkskerk) van begin twintigste eeuw: vergrote viering in de vorm van een onregelmatige achthoek. Grotendeels houten overwelving van het interieur; het gewelf over de viering bevat een bovenlicht. Mede doordat dit één van de laatst overgebleven kerken naar ontwerp van architect J. van der Valk is, heeft deze kerk een extra zeldzaamheidswaarde. De enige andere nog bestaande, en als kerk in gebruik zijnde, kerk van deze architect is de O.L. Vrouw Moeder van Goede Raad in Tilburg-Broekhoven (2).
Marianne is al sinds 1990 betrokken bij de Balgoyse kerk en geloofsgemeenschap. Zij heeft de overgang van eigenstandige parochie, via een pastorale unie met parochie de Hoeksteen in Wijchen, naar fusieparochie de Twaalf Apostelen meegemaakt en zit nu in de contactraad van de H. Johannes de Doper geloofsgemeenschap. Naast haar bestuurlijke activiteiten, heeft ze heel veel tijd en energie gestoken in de begeleiding van communicanten en vormelingen, een activiteit waarvan de meeste mensen binnen en ook buiten onze geloofsgemeenschap haar kennen. Toch denk ik dat een andere activiteit voor Balgoy belangrijker is geweest en mede er toe bijgedragen heeft dat we nog als eigenstandige geloofsgemeenschap functioneren.
In 1993 besluit toenmalig pastoor Arts, die al vanaf 1964 pastoor was van de Balgoyse parochie, te stoppen. Hij is dan nog herstellend van een ernstige val, die hij eind van het jaar daarvoor maakte en waarvoor hij enige tijd opgenomen was in het Canisius Wilhelmina ziekenhuis in Nijmegen. In die periode werd met instemming en actieve medewerking van de pastoor een gebeds- en communiedienstengroep actief, die tijdens de afwezigheid van de pastoor voorgingen in een deel van de weekendvieringen op de zaterdagavond of de zondag. Op de groepsfoto uit 1997 (bron: boek Renovatie 1997 Kerk Balgoy van Wim Verhoeven) staan de mensen die toen actief waren, waaronder Marianne. Bij de start waren daar zeker nog anderen bij betrokken, waaronder Annie van Hal en Hans Matse. De inzet van deze leken in de Balgoyse kerk, met instemming van toenmalig pastoor Arts, hebben er mede zorg voor gedragen dat er in de periode van ziekte van deze pastoor en later nadat hem op 1 augustus 1993 eervol ontslag verleend werd en pastoor Groos, reeds pastoor in Hernen en Niftrik, door de bisschop aangesteld werd om ook Balgoy te gaan bedienen, continuïteit bleef wat betreft de vieringen in het weekend. Een deel van de mensen verzorgden ook al de avondwakes en ook hierbij was Marianne actief. Deze actieve betrokkenheid van Balgoyse mensen toen bij het wel en wee van de geloofsgemeenschap heeft die vitaal gehouden en vormt op dit moment nog steeds een belangrijke basis voor die vitaliteit.
Piet's Blog: Balgoyse mins 