In Balgoy voel ik me thuis

Een reactie plaatsen
Milleniumfoto Balgoy (Foto: Berry van Haren)

Bijna twee jaren geleden verhuisden Ans en ik (tijdelijk) naar Wijchen-Zuid, zodat onze dochter Anneke met haar gezin in Balgoy kon komen wonen. Toch blijft Balgoy mijn Balgoy. Hoe komt het dat je zo thuis kunt zijn in een dorp als Balgoy? Die vraag heb ik me de afgelopen veertig jaar regelmatig gesteld en hield me ook afgelopen week bezig in de aanloop naar carnaval in het Moasland. Het zijn niet de gebouwen, de geschiedenis die je opduikt in een archief en ook niet per see een activiteit zoals carnaval, een Allerzielen herdenkingsviering, een concert van de harmonie of de gezelligheid op het voetbalveld van Diosa. De ontmoeting met, de herinnering aan en het praten over mensen die leven of geleefd hebben in het dorp maken dat je deel uit gaat maken van de leefgemeenschap, dat je meeleeft en je er thuis gaat voelen.

Mijn opa en oma, Piet van Erp en Lena van Tuijl, voor hun kruidenierswinkeltje in de kerkstraat te Geffen in augustus 1959.

Wat heeft mijn interesse in mensen en hun verhalen opgewekt? Het was het buurten dat ik leerde toen ik als klein kind bij mijn opa en oma op bezoek was, later tijdens familiefeestjes of als er duivenmelkers bij ons thuis kwamen. Altijd werden er verhalen verteld, verhalen over mensen uit het heden en verleden van het dorp.

Ries van Haren (1938 – 2019), met Landleven tussen de dijken (foto: de Gelderlander 2007)

De verhalen van Ries van Haren over “zijn Keent” zitten nog vers in ons geheugen. Het zijn de verhalen van Ries die ons nog steeds verbinden met de mensen, die leven en leefden in het buurtschap Keent dat eind dertiger jaren van de vorige eeuw van Balgoy werd afgesneden door de maaskanalisatie. Tot 1 mei 1923 vormden de buurtschappen Balgoy en Keent de gemeente Balgoy. In 1923 werd de gemeente ingedeeld bij Overasselt. Keent werd in 1958 definitief ingedeeld bij het Brabantse Ravenstein en is nu gemeente Oss. Ries hield de verbinding van Balgoy en Keent levend in zijn gedichten:

De scheiding van Ballegoij en Keent (1932 – 1938)
Scheppen, graven, alle dagen, weken, maanden, jaren
Op de grens van Keent en Balgoij, noodzakelijk kwaad maar echt niet mooi
Zandzuigers en baggermolens die gingen het verder uitdiepen
Er kwam een nieuwe Maas, waar eerst de mensen en dieren liepen
Families gescheiden door water en dijken
Van school en kerk en dode lijken
Keentse mensen, allemaal om- en/of uitgekocht
Hebben nog gauw in Balgoij of elders ruimte gezocht
Opnieuw beginnen en herinneren
Hoe mooi het vroeger was met die boerderijtjes aan de Keentse dijk
Markttuinders, zelfvoorzienend, eigen cultuur, hooigras,
Maar toch in armoede rijk
(Bron: Balgoijse Minse – Een eeuw Balgoijse sfeer tussen de Loswal en de Bremdenmeer, 1999)

Ook de oudere geschiedenis van het dorp geeft het dorp zijn eigenheid. De eerste kerk in Balgoy werd gebouwd in het jaar 960, zo staat in het Registrum Memorial van de Johannes de Doperkerk. Waar deze stond en hoe die kerk er uit zag is niet bekend (Bron: 75 jaar: Kerkkroniek Balgoy (1989) Wim Verhoeven). Een Registrum Memorial is een aantekenboek waarin chronologisch lopende zaken vermeldt worden. Volgens bisschoppelijk voorschrift diende het door elke pastoor te worden bijgehouden, zodat de opvolger zich goed kon informeren over de geschiedenis en over het financieel reilen en zeilen van zijn nieuwe standplaats. Van deze plicht heeft de ene pastoor zich nauwgezetter gekweten dan de andere en in het aantekenboek is zeker niet de complete geschiedenis van de kerk terug te lezen. Zeker is wel dat de kerk een belangrijke factor is geweest voor de verbondenheid van de Balgoyse leefgemeenschap.

Halverwege de 18e werd door Bulthuis een kopergravure gemaakt van “het dorp Balgoyen” met de toenmalige kerk. De ets, die ook nog eens “oud” is ingekleurd, hangt in onze keuken.

Een voorbeeld is dat de Balgoyse kerk in 1609 door de gereformeerden in bezit werd genomen. Tot 1672 gingen de Katholieken in Ravenstein en Velp bij Grave naar de kerk, daarna voornamelijk naar Wijchen, totdat in 1693 in Balgoy een schuurkerk werd geopend. De eerste schuurkerk werd in 1715 door een nieuwe vervangen in wat nu de Veldsestraat is. De parochie omvatte toen behalve Balgoy en Keent ook half Nederasselt en “twee hoeven op de Weggelaar onder Wijchen”. De schuurkerk werd gebouwd op grond, die de kasteelvrouw, Everdina geboren gravin van Weede, prinses van Anholt en Vrijvrouwe van Balgoij en Keent, daarvoor ter beschikking stelde. Zij legde op 15 juli 1715 de eerste steen. Verder droeg zij tot de bouw bij door een deel van het oude kasteel te laten afbreken en de stenen ten behoeve van het te bouwen “kerkehuis” te schenken. De gemeente Balgoy en Keent droeg f 700, – bij, de grond kostte f 35. Voor de verder benodigde penningen zorgde Maximilianus Snel, broer van de pastoor Eustachius Snel. De paters Capucijnen uit Velp bedienden de statie gedurende een groot deel van de 18de eeuw (Bron: Het Rijk van Nijmegen. Westelijk gedeelte (1982) A.G. Schulte). Dat de mensen weer samen konden komen in hun eigen (schuur)kerk verbond ze en gaf ze dat saamhorigheidsgevoel dat we nu nog zien. Ik denk dat in die periode ook de basis is gelegd voor een leefgemeenschap groter dan de geografische grenzen van het dorp.

In Balgoy, de leefgemeenschap zoals hierboven beschreven, voel ik me thuis, zo simpel is het. Daarom ook mijn interesse in zijn geschiedenis en de “Heemkunde”. Het woord(deel) heem is een Oudnederlands woord en kent twee betekenissen: 1) Woning, huis, hoeve en 2) Woonplaats, woongebied, dorp, buurtschap. “Heem” is verwant aan het Engelse home en het Duitse Heim(at), maar wij hebben in onze taal “Heem” vervangen door het woord “thuis”. Dus mijn interesse in de Balgoyse geschiedenis heeft dus vooral te maken met het feit dat ik me er thuis voel en er oud wil worden. Dat wist ik al 15 jaar geleden met de carnaval in 2007, zoals te zien in onderstaande foto.

Op zoek naar een bejaardehuisje in Balgoy. carnaval 2007

Een bidprentje uit 1950 met alleen de voornamen

Een reactie plaatsen
Bidprentje uit een verzameling gekregen foto’s en bidprentjes.

Soms blijft een verhaal als concept voor langere tijd liggen. Dat kan verschillende redenen hebben. Je bent niet helemaal tevreden over de inhoud, je mist nog informatie of je vindt de informatie te gevoelig om meteen openbaar te maken. Dat laatste gevoel had ik toen ik twee jaar geleden met het onderstaande bezig was. Het was zaterdagmorgen en ik snuffelde wat door een verzameling foto’s, envelopjes met kaartjes en bidprentjes afkomstig van de toen pas overleden Theo Willems. Materiaal dat geschikt zou kunnen zijn voor onze heemkundegroep Pagus Balgoye. En dan stuit je op bovenstaand bidprentje in een kerkmissaaltje dat van iemand uit het dorp is geweest. Een kindje dat na 3 maanden overleden is, maar alleen de voornamen zijn vermeld. Geen achternaam dus en ook niet waar het kindje is begraven.

Een kind verliezen is het ergste dat ouders kan overkomen. Dat was ruim zeventig jaar geleden niet anders dan nu. De reden waarom in dit geval geen achternaam of locatiegegevens zijn gebruikt is niet bekend, maar de samenleving en met name de katholieke kerk was in die tijd erg streng en het zou zo maar kunnen zijn dat de toen geldende regels van de katholieke kerk ermee te maken hebben gehad.

Dan maar een berichtje op de Facebookpagina van Pagus Balgoye zetten en hopen dat er misschien iemand anders is die iets meer weet. Sneller dan verwacht kwam er antwoord. Toen ik buurvrouw en Paguslid Riky Peters vertelde over het bidprentje, suggereerde ze dat het wellicht een zus van Theo Willems zou kunnen zijn. En inderdaad blijken namen en data van het bidprentje overeen te komen met de gegevens over het oudste zusje van Theo in het trouwboekje van haar ouders Toon Willems en Nelleke Kuipers.

Bladzijde uit het trouwboekje van Antonius Lambertus Willems en Petronella Jacoba Kuipers, die op 29 augustus 1945 voor de wet getrouwd zijn in Overasselt en op 2 september in de H. Johannes de Doperkerk te Balgoy.

Bidprentjes werden en worden nog steeds uitgegeven naar aanleiding van een overlijden en vermelden minimaal de voornaam of voornamen, de achternaam, geboorte- en sterfdag van de overledene. Soms ook staat er een korte levensbeschrijving op. Deze bidprentjes hadden zeker vroeger tot doel om in een missaal te worden gestoken, zodat men tijdens een Heilige Mis naar zo’n prentje kon bladeren en zo deze personen in herinnering roepen. Ze werden op deze manier lang bewaard en zijn dan ook een goede vertrekbasis bij het opstellen van een stamboom, maar de informatie moet met enige omzichtigheid gebruikt worden omdat er nogal eens fouten of onnauwkeurigheden (bv. in de naam van een persoon) voorkomen. Bidprentjes werden ook uitgegeven bij sacramenten zoals doopsel, eerste communie, vormsel, huwelijk en priesterschap. Deze prentjes waren meestal voorzien van een religieuze afbeelding, vaak een heilige, en er stond op voor- of achterzijde meestal ook een gebed.

Gedachtenisprentje (bidprentje) van Theo Willems.

Nadenkend over het plaatsen van dit verhaal, vind ik dat dit een mooi moment is. Theo Willems is zo’n Balgoyse mens die we willen blijven herinneren. We hebben misschien niet allemaal een missaal meer, waarin we bidprentjes verzamelen, maar middels dit verhaal blijft Theo toch nog een beetje bij ons. Hij overleed in de nacht van 4 februari 2020. Zijn laatste boodschap aan de mensen in Balgoy was: “Allemaal genieten met de carnavalsdagen, jong en oud. Groetjes van Theo uit de Veldsestraat”. Dus mensen allemaal genieten volgende week.

Australia hier….. Het verhaal van Hent Jansen en zijn bijnaam

Een reactie plaatsen

Via mijn weblog over Balgoy en de Balgoyse minse krijg ik regelmatig vragen of informatie over Balgoy en zijn inwoners. Bovenstaand bericht prikkelde mijn belangstelling om verschillende redenen. Op de eerste plaats de bijnaam “de mof”, omdat ik die naam wel kende van Harry Jansen die jarenlang klarinet speelde bij harmonie Kunst en Vriendschap. Ik kende Harry Jansen eigenlijk alleen maar als Harry de mof, maar wist niet hoe hij aan die bijnaam was gekomen.

Federaal Muziekconcours Groenlo 1952 – eerste prijs in de ereafdeling harmonie.
Voor: Piet Dinnissen, Gerard Overman. Zittend: Wim Willems, Harrie Willems, Wim Verhoeven, burgemeester van Hugenpoth tot Aerdt, pastoor Aarts, Jan Verhoeven en Marte van Haren. Staande: Miem de Valk, Gerard Overman, Nol van Haren, Jan de Bruin, Jan van Haren, Harry Jansen, Koos Dinnissen, Ermert de Valk, Koos Wintjes, Jo Willems, The Berben, Harrie Jans, Jan Willems, Wim Berben en Jan Overman. Achteraan: Chris van Haren, Koos Hulsman, Jan Wintjes, Tinie van Haren, Gerard de Valk, Joske van Haren, Frans Berben, Toon van Haren, The van Beuningen, Jan Driessen en Bernard Groenen.

De tweede reden waarom ik het bericht interessant vond, was dat eind vorig jaar mijn vrouw Ans aangesproken werd in de kerk door mensen die ze in eerste instantie niet kende. De oudere man vertelde dat hij Piet Jansen heette en in Balgoy gewoond had. Na wat over en weer gepraat bleek deze man de broer te zijn van Harrie de mof. Ans kende Harrie ook, omdat ze zelf ook klarinet gespeeld heeft bij de harmonie. Uit het bericht hierboven blijkt dat de vader van Roel Jansen uit Brisbane Piet de mof is. De derde reden om wat dieper in de geschiedenis van de familie Jansen te duiken is de plek waar ze gewoond hebben in de Eindsestraat, een stukje Balgoy (eigenlijk Nederasselt) waar ik nog niet veel over heb verteld.

Hendricus (Hent) Jansen was een van de negen kinderen van Peter Jansen. Peter werd geboren op 1 Augustus 1856 in Overasselt en trouwde in 1887 met Regina van Raaij uit Nederasselt. In 1898 vertrok hij naar Duitsland met vrouw en 7 kinderen om werk te vinden in het industriegebied bij Dusseldorf (Hochdahl/Trills). Hij ging werken bij Mannesman, een toen net opgericht metaalindustrie-bedrijf dat zijn hoofdvestiging had in Düsseldorf. Een zoontje (Hendrikus), was al na 7 dagen overleden in Velp op 5 januari 1893. De negende baby is in Duitsland geboren (Regina) in 1902. Van de negen kinderen zijn er in totaal drie gestorven tijdens deze zware tijden. (Bron: Roel Jansen uit Brisbane Australie, kleinkind van Hent en Bevolkingsregister Overasselt 1890-1900).

Deel van blad 58 van het Bevolkingsregister Overasselt 1890-1900. Het gezin van Peter Jansen en Regina van Raaij woonden in Ewijk Dorp op nr 40. Ze woonden daar vanaf 9 mei 1896 en op 24 mei 1898 zijn ze vertrokken naar “Hochthal”.

Hent werd geboren in 1894 in Escharen en was dus 4 jaar oud toen het gezin vertrok naar Duitsland. Hoe het de familie daar is vergaan is mij niet precies bekend, maar Hent werd op jonge leeftijd ziek. De familie vermoedt dat hij last van maagzweren had, en hij werd door vader en moeder naar Nederland gestuurd om beter te worden. Hent ging toen wonen bij zijn oom, een broer van zijn moeder, Hendrikus van Raay, in Nederasselt.

Hent werd als achtste kind van het gezin geboren op 19 april 1894 in Escharen. (Bron: boek BS Escharen, Deel: 2396, Periode: 1894, Geboorteregister Escharen 1894)

Hendrikus van Raaij heeft het huis aan de Eindsestraat in 1922 gekocht (kadastraal Nederasselt (NDA00), sectie C perceelnummer 20) en daarna verbouwd. Volgens het bevolkingsregister 1924-1931 woonde in dat huis (B101) toen ook Hendricus Jansen. Daarvoor woonde Hendrikus van Raaij in Nederasselt Dorp op nr 61 en 53 en tot 1900 in ieder geval zonder Hendricus Jansen, maar ik mis nog gegevens van het bevolkingsregister Overasselt tussen 1900 en 1924 (niet digitaal gevonden). Volgens de familie is Hendricus in 1919 op 25-jarige leeftijd teruggekomen naar Nederland en bij Hendrikus van Raaij in gaan wonen. In Nederasselt leerde hij Elisabeth van Tilburg kennen waarmee hij op 8 Mei 1929 trouwde in Balgoy. Op 1 mei werd al getrouwd voor de wet in Overasselt.

Burgerlijke Stand Overasselt, Huwelijken 1929. Uit deze akte blijkt dat Peter Jansen nog steeds in Duisland woont en dat zijn vrouw Regina van Raaij is overleden.
Hendricus (Hent) Jansen en Elisabeth Mechtilda van Tilburg op hun trouwdag op 8 mei 1929.
Familiefoto bij het huwelijk van Hent Jansen en Elisabeth van Tilburg. De foto is genomen bij het ouderlijke huis van Elisabeth van Tilburg aan de Eindsestraat in Nederasselt.

De trouwfoto is gemaakt bij het ouderlijk huis van Elisabeth van Tilburg. De boerderij was van 1908 tot 1949 eigendom van Petrus van Tilburg (kadastraal Nederasselt (NDA00), sectie C perceelnummer 95). Na verkoop werd de boerderij, die stond op de hoek van de Eindsestraat en de Oude Graafscheweg, afgebroken en er werd een nieuw huis gebouwd dat sinds 1979 eigendom is van Jos van Beuningen (kadastraal Nederasselt, sectie C nummer 2269; nu sectie D nummer 21).

Eindsestraat 12 Nederasselt. Op de plek waar eerste helft vorige eeuw Petrus van Tilburg woonde.

Omdat Hent Jansen al vanaf jonge leeftijd in Duitsland had gewoond (3-25) en omdat er zeker drie mannen in Balgoy ook Hendricus (Hent) heette werd hij meestal door de mensen uit de omgeving Hent de mof genoemd. Ook zoon Piet herinnert zich als kind aangesproken te zijn als Piet van Hent de mof en zoals eerder al gezegd was zoon Harry bij de harmonie ook beter bekend als Harry (van Hent) de mof.

In een e-mail vertelt Roel Jansen: “Hendricus en Elisabeth kregen acht kinderen. Regina (Gina), Petrus Joseph (Piet), mijn vader, Hendricus Petrus (Harry), Maria Regina (Riet), Johannus Martinus (Jan), Elisabeth Helena (Lies), Johanna Hendrika (overleden op 3 jarige leeftijd in 1946), Wilhelmina Mechtilda (Willie). Ze woonden in de Eindsestraat B101. Daar woonden ze in een mooie boerderij (met een dak van stro, maar toen de overburen grote brand kregen is ook het huis van mijn opa helemaal afgebrand. Onverzekerd en met weinig geld hebben ze een klein huisje gebouwd op dezelfde plaats als het oude huis.”

De boerderij aan de Eindsestraat waar Hent Jansen met zijn gezin gewoond hebben tot het in 1950 afbrandde. Deze foto is van eind jaren veertig (Bron: Piet Jansen, Oss). Linksboven de huidige situatie met het klein huisje dat werd gebouwd na de brand.
Bericht in de Gelderlander van 11 april 1950.

Hent Jansen kocht de boerderij van Hendrikus van Raaij in 1941 (kadastraal Eindsestraat sectie C nummer 20, leggerartikel 1128 (13) naar 1685 (3). Hendrikus van Raaij blijft in het huis wonen tot zijn overlijden op 22 april 1944.

De dubbele brand die Roel noemt vond plaats op maandag 10 april 1950, Tweede Paasdag. De eerste brand brak uit in een boerderij op de hoek van de Maasbandijk en het Veerstraatje in Balgoy (kadastraal Nederasselt (NDA00), sectie C perceelnummer 165). In zeer korte tijd stond de boerderij van de gebroeders Hulsman (Piet, Koos en Jan) in vuur en vlam, mede door de sterke zuidwester storm. De ramp werd nog groter toen een tweede boerderij op zo’n 500 meter afstand, de boerderij van Hent Jansen aan de Eindsestraat, ook in brand vloog doordat de rieten kap vlam vatte door een vonkenregen. In de Gelderlander van 11 april 1950 staat geschreven dat door deze branden zeventien personen dakloos werden en bijna al hun bezittingen verloren gingen. Rikie, dochter van Jan Hulsman, vult nog aan dat die dag niet 17 maar 19 mensen dakloos werden en dat ze allemaal onderdak kregen in hun eigen dorp.

Restanten van het huis van de familie Hulsman aan de Maasbandijk. De foto met Rikie Hulsman is genomen in 1950 toen het huis op tweede paasdag afgebrand was en zij haar eerste verjaardag vierde bij Jan en Drieka Bours, hun buren van toen.

De kinderen van Hent Jansen waren heel actief in het Balgoyse verenigingsleven. Harmonie Kunst en Vriendschap is al genoemd in het begin van dit verhaal. Zoon Piet speelde trompet en Harry klarinet. Ook voetbalden Harry, Piet en Jan (doelman) in Balgoy. De geschiedenis van het Balgoyse voetbal begint in 1932. Eigenlijk al eerder kunnen we lezen in “Boterhammen met Spek! – 75 jaar voetbal op ’t Gelderse platteland” (jubileumboek vv Diosa 2007), want voor 1932 nam pastoor Aarts op zondag na het lof de jongens van ongeveer 14 to 17 jaar oud mee naar de speelplaats van de school aan de Hoeveweg om een partijtje te voetballen. Maar vanaf 1932 zien we de voetballers van BVV, de Balgoyse Voetbal Vereniging, spelen op weilanden in de Bremdenmeer en achter het cafe aan de Hoeveweg. In het begin is de voetbalclub lid van RK Voetbalbond Den Bosch. Na 1940 worden ze lid van de KNVB afdeling Nijmegen, maar dat leverde een onverwacht probleem op: er waren meerdere BVV’s. Er moest een nieuwe naam komen en er werd een prijsje uitgeloofd voor de origineelste naam. Jan Jansen bedacht de winnende naam: Diosa, Doelen Is Ons Streven Altijd.

Tenslotte nog een voetbalfoto met twee zonen van Hent Jansen. Staand van l-r Jo v Haren- Frans v Haren-Grad Heymans-Antoon v Haren-Wim Heymans-Huub van Haren. Zittend van l-r Theo v Haren -Arie Willems-Jan Jansen- Harrie Jansen-Leo Stevens. Elftal kampioen geworden in Alphen in 1957. De laatste keer van Diosa. Naam bedacht door deze keeper. Normaal deed Louis v Haren ook mee. Het veld is misschien op het veld bij de Hoeve. Dat veld is later iets naar achter gegaan. (Bron: Ruud van Haren)
Bidprentje Hendricus Jansen (Bron: collectie bidprentjes Heemkunde werkgroep Esters Heem Bid- en Gedachtenisprentjes uit Escharen | Esters Heem (bidprent-escharen.nl))

Hent Jansen overleed op 27 juli 1967 in het St. Canisiusziekenhuis te Nijmegen en ligt in Balgoy op het kerkhof begraven. In 1992 werd daar ook zijn vrouw Elisabeth van Tilburg begraven. Het huis werd in 1970 verkocht aan Adrianus Hoogstraten, tuinder uit Neerbosch en staat er nog steeds. Toen het huis verkocht werd woonde weduwe Elisabeth van Tilburg met haar twee dochters Regina en Wilhelmina er nog. De vijf andere kinderen waren allemaal uit huis volgens de gegevens van het kadaster.

Leggerartikel 1685 uit het kadaster Nederasselt, sectie C, perceelnr. 20.

De stamboom van Hendricus Jansen is te vinden op MyHeritage: Stamboom Hendricus Jansen – Balgoyse minse – MyHeritage.

Allerzielen 2021: voor wie steek je een kaarsje aan?

Een reactie plaatsen
Een tafel met brandende kaarsen, die herinneren aan de mensen, die in de afgelopen twee jaren in Balgoy zijn overleden (foto: Rudy van Haren).

Op Allerzielen, elk jaar op 2 november, herdenken we de mensen die er niet meer zijn: een naaste, een vriend of vriendin, een dorpsgenoot… In Balgoy deden we dat op zondag 31 oktober in een Allerzielen herdenkingsviering, waarin Gerrie Valks, pastor Hennie Witsiers en ik voorgingen, en onze speciale aandacht ging uit naar de overledenen van de afgelopen twee jaren (vorig jaar kon de allerzielenviering vanwege corona niet plaatsvinden). Wij noemden hun namen en vroegen nabestaanden, wanneer zij dat wilden om een kaars aan te komen steken voor hun dierbaren. We staken ook een kaars aan voor de andere overledenen uit Balgoy en tevens was deze kaars ter nagedachtenis aan allen die ons in de dood zijn voorgegaan, dichtbij maar ook ver weg.

Herinneringsprentje Allerzielen 2020/2021 Balgoy. Op de achterkant staan de namen van de overledenen.

Herinneren wordt een actief werkwoord als het ons lukt, onze herinneringen levend te houden. “Herinneren” wordt dan “Herdenken”. “Herdenken” is: gaande houden, niet verloren laten gaan. Een herinneringsprentje met op de achterkant de namen van de overledenen werd uitgedeeld en de overledenen van de afgelopen twee jaren werden herinnerd en genoemd.

Geboren op 24 januari 1935. In gedachten zien we hem nog op zijn fiets stappen. Zijn pet op zijn hoofd, de zon op zijn gezicht, altijd richting de dijk of de Loonse Waard, op weg naar de koeien. Onderweg genieten van alles wat groeit en leeft. Ben Schamp, een boer in hart en nieren en een mensenmens. Ben is 84 jaar geworden. Het is goed zo

“Ik heb gelukkig geleefd
Liep niet te vaak uit de maat.
Ik volgde een kromme straat
Mijn geloof in God en de mensen was altijd groot
Het maakte me niet bang voor de dood.”
Dit zijn de eigen woorden van Ries van Haren, geboren op 26 juni 1938. Ries was boer, dorpsdichter en verhalenverteller over de Balgoyse en Keentse geschiedenis. Hij werd 81 jaar.

Jan van Beuningen zullen we blijven herinneren als een warme, gezellige Balgoyse mens. Een gedreven en fanatieke bouwvakker, verenigingsman en trompettist. De liefde voor muziek klinkt nog steeds door in de instrumenten van zijn kinderen en kleinkinderen. Helaas heeft hij niet lang van zijn laatste bouwproject kunnen genieten. Jan overleed op 73-jarige leeftijd op 7 november 2019. “Je leven was een mooie melodie, beleefd in goede harmonie”, stond op het bidprentje.

Haar leven dat in het teken stond van hart werken en zorgzaamheid begon op 18 december 1924 in Sambeek. Corrie Arts-Hafmans had niet alleen een sterk lichaam, ze begreep boven alles wat belangrijk was in het leven. Er voor elkaar zijn. De positieve kant zien van mensen en het leven omarmen. Ook na het overlijden van Rudolf vond ze de mogelijkheden om iets van het leven te maken tot haar overlijden op december 2019.

Bij alles wat hij deed stond gezelligheid centraal waarbij tijd geen rol speelde. Hij was betrokken bij wat er in het dorp gebeurde en gaf indien nodig zijn uitgesproken mening. Naast tuinieren was zingen zijn grootste hobby. Thijs van Haren wilde geen groots afscheid maar tijdens zijn uitvaart kreeg hij toch een staande ovatie. “Veel heeft hij overwonnen, maar dit was zelfs hem te machtig.” Thijs overleed op 4 december 2019.

Op tweede Kerstdag 2019 overleed Piet Janssen in de leeftijd van 91 jaren. Rustig en bescheiden, nooit op de voorgrond wel altijd attent. Hij genoot van de kleine dingen in het leven, een bloem in de tuin of een pony in de wei. En volgens zijn eigen woorden: “We moeten ons geluk niet baseren op de mening van anderen, wanneer we het kunnen vinden in ons eigen hart.”

Feyenoord fan in hart en nieren, Theo Willems. Het hele sociale leven van Theo speelde zich af in Balgoy, daar voelde hij zich thuis. Hij was goudeerlijk, recht door zee, zonder poespas en altijd bereidt te helpen. Vaak te vinden op de velden van Diosa. We kennen hem ook van zijn kamer vullende kerststal thuis en de kerststal in de kerk. Hij overleed in de nacht van 4 februari 2020; zijn laatste boodschap aan de mensen in Balgoy was: “Allemaal genieten met de carnavalsdagen, jong en oud. Groetjes van Theo uit de Veldsestraat.”

Hij werd op handen gedragen door Gon, door de kinderen, door de kleinkinderen en door familie, vrienden en bekenden. Op handen gedragen vanwege zijn goede zorg, betrokkenheid, verwennerij en gezelligheid. Piet Sengers stond midden in de wereld en kon genieten van gesprekken met diepgang. De dood van Gon in 2018 verstomde zijn typerende schaterlach. Gelukkig kon hij het laatste half jaar weer wat meer genieten. Piet overleed op 27 februari 2020.

5 Maanden na het overlijden van Ries overleed Ger van Haren-de Kleijn op 26 maart 2020. Een lieve warme zorgzame en betrokken vrouw. Een grote steun en toeverlaat voor haar gezin maar ook voor anderen, ze had oog voor de zwakkeren in onze samenleving. Ze gaf veel, maar vond het moeilijk om waardering of complimentjes te ontvangen. Ze had een passie voor bloemen en planten en had oog voor detail. Op de dag van haar uitvaart branden er vele kaarsjes in Balgoy.

Een grote mond maar een hartje van goud, dat was Maat van Haren. Een bijzondere Balgoyse mens, altijd aanwezig, in het bezit van een gigantische balpennenverzameling en een opmerkelijk geheugen voor datums. Een zorgbroer voor familie en buurt, ze waren trots op hem. Hij was met weinig tevreden. De laatste jaren van zijn leven woonden hij in Catharinahof waar hij op 3 april 2020 overleed.

Als oudste in een groot gezin was het harde werken hem met de paplepel ingegeven. Recht door zee, een tikkeltje eigenwijs en niets was hem te veel als zijn hulp werd gevraagd. Dat was Jan Jetten. Een zorgzame, lieve man, vader en opa die veel verdriet gekend heeft maar desondanks positief in het leven stond. Hij kon genieten van de kleine en de grote uitstapjes met zijn gezin. Op 9 april 2020 is Jan rustig ingeslapen.

Zijn humor en zijn gezelligheid worden nog steeds gemist. Sterke wil, ijdel, doorzettingsvermogen en creatief, zo stond hij bekend in Balgoy. Wim Stevens. Geboren in Overasselt en later samen met Rose en de kinderen 18 jaar in Grave gewoond. Ze verhuisden naar Balgoy waar Wim lid werd van dames- en herenkoor. 31 Jaar was hij ook hier de sfeermaker. Genoten heeft hij van de kampeervakanties en weekendjes weg met het gezin of de familie. Hij overleed op 1 oktober 2020 op 76-jarige leeftijd.

Een groot fijn gezin, zingen en bloemen; dat waren haar wortels …
Een gezellige familie, het koor en de tuin; dat was haar leven …
Intelligent, uitbundig en open; zo kende men Joke Wintjes-Spaan in Balgoy.
Zorgen en verzorgen; dat was zij ten voeten uit
Actief, positief en kleurrijk; dat was zij heel haar leven. Haar leven wat eindigde op 24 november 2020. Joke is 89 jaar geworden.

Zonder opsmuk en bescheiden
– aan het boerenland verkocht –
leefde zij daar met haar Rinus
digiloos en uitgelogd

Koffiezettend voor visite
in de keuken naast de stal
in het bijzijn van haar Miesje
als miauwend muizenval

Als boerin der oude garde
– amper zeven turven hoog –
voelde zij ten langen leste
dat haar aardse tijd vervloog

Nu zij ons heeft losgelaten
en haar leven is volbracht
rest ons nog een laatste ‘houdoe’
Lieve Betske, rust maar zacht

Mooier dan met dit kenmerkende gedicht, geschreven door Pedro Willems, kunnen wij Bets Giesbers-van der Ven niet neerzetten. Ze overleed op 17 september van dit jaar.

Lust je koffie? Uit deze korte vraag komen een paar mooie karaktereigenschappen van Clasien Holleman-van Berkel naar voren. Zorgzaam en gastvrij. Ze was creatief en een gezelligheidsmens, hield van de kermis en carnaval, genoot van de wandelingen met haar wandelclubje en was lid van de gym club. Maar het liefst was ze thuis bij haar grootste hobby’s; de tuin en de vogeltjes. De laatste twee jaar woonde Clasien in Catharinahof in Grave waar zij na een liefdevolle verzorging overleed op 1 oktober 2021.

Op verzoek van de familie werd dit jaar alleen een kaarsje aangestoken voor Willy Loeffen. Hij zal in de viering van 2022 herdacht worden. Voor Piet Arts en Joke van Uuden – de Wildt uit Alverna werd ook een kaars aangestoken. Zij waren koorleden van het dames- en herenkoor, dat de herdenkingsviering muzikaal opluisterde. Verder was er een trombone solo van Charles van Haren en een slotlied van Mieke van Haren, beide begeleid op piano door Ilja van Luijk. De titel van het slotlied was het bekende “Telkens weer” van Willeke Alberti, maar met een tekst die aangepast was voor de Balgoyse mensen.

Telkens weer (versie Mieke van Haren),
klik voor afspelen van mp3

Telkens weer moest een geliefde gaan
Ja en dan valt het zwaar om alleen te staan
Telkens weer voel je die scherpe pijn
Dat ie er niet meer is bij het samenzijn

refrein
Maar telkens weer denk ik, we moeten door
In dat dorp dat leeft
En liefde geeft
Want met elkaar voel je die warme sfeer
Liefde voor altijd Telkens weer

Telkens weer denk ik de laatste keer
Is het dan nu voorbij maar dan gaan we weer
Telkens weer omdat het nooit geneest
Blijft er die pijn bestaan om wat is geweest

refrein
Maar telkens weer denk ik, we moeten door
In dat dorp dat leeft
En liefde geeft
Want met elkaar voel je die warme sfeer
Liefde voor altijd Telkens weer

Na de Allerzielen herdenkingsviering samen op het kerkhof (foto: Rudy van Haren)

Geschiedenis van de andere kant van Balgoy

1 reactie
Kleinkinderen Casper 6 jaar (links) en Thomas 8 jaar op de veerpontsteen in Keent.

De titel van deze blog zijn woorden van mijn 6 jarige kleinzoon Casper toen ik zei dat ik wel een verhaaltje schrijven wilde over onze wandeling door Keent. Het was vandaag 12 augustus dat Thomas en Casper de derde etappe liepen, samen met opa en oma, van de avond4daagse 2021. Na Wijchen en Grave was nu Keent aan de beurt (de laatste dag is gereserveerd voor Balgoy). Ik mocht het doel van de derde dag kiezen en had uitgelegd dat vroeger Balgoy en Keent bij elkaar hoorden en samen een gemeente waren. Verder had ik verteld dat er in Keent een molen had gestaan en dat die er was geweest voor de Keentse en Balgoyse mensen. Toen de Maas eind jaren dertig van de vorige eeuw werd gekanaliseerd en precies tussen Balgoy en Keent kwam te liggen, betekende dat het einde van de molen. Op 6 augustus werd een nieuw informatiebord onthuld en dat wilde ik graag zien.

Er lopen kuddes met runderen rond in het natuurgebied bij Keent.
En ook grote groepen wilde paarden.

De laatste decennia is de oude rivierbedding van de Maas weer voor een deel uitgegraven en aangesloten op de rivier. Daarmee is een verlaging van de waterstand op de Maas gerealiseerd. Dit vergroot de veiligheid voor bewoners achter de dijken. Tegelijkertijd is een mooi natuurgebied ontstaan. Om het gebied open te houden, zodat maximaal water kan worden opgevangen bij hoogwater, lopen er op Keent kuddes rond van grote grazers, paarden en runderen, die het gebied open houden door het grazen. De kerktoren van Balgoy aan de overkant van de rivier is goed te zien. De postbode vertelde aan Thomas en Casper dat het wel een mooi natuurgebied is geworden in Keent, maar dat hij het niet meer zo druk heeft, omdat er nog maar zo’n vijftien huizen staan.

Op de achtergrond de H. Johannes de Doperkerk in Balgoy.

Behalve de hele mooie natuur mag een stukje historie natuurlijk niet ontbreken. Het verhaal van de kapel van Keent en het verhaal over de Keentse kermis en café Kersten.

Het infobord over de Sint Antoniuskapel in Keent.
Onderweg passeren we ook het voormalige café Kersten.

En natuurlijk zijn we de dijk opgelopen en hebben we het infobord over de Keentse molen bekeken.

Op weg naar het nieuwe infobord over de molen.
Doel van de derde etappe van de avond4daagse 2021: het infobord over molen “De Hoop”.