Wie was wie en waar was wat? Het gebruik van Burgerlijke Stand en Bevolkingsregister.

Naar aanleiding van een eerdere blog over een nieuwe boerderij in Den Holdschen Hoek begin 19e eeuw kreeg ik veel vragen over hoe de informatie verkregen was. Met andere woorden welke bronnen werden gebruikt om de gegevens over deze Balgoyse boerderij en zijn bewoners te vinden.
Boerderij in Den Holdschen Hoek
(bron: bedenbreakfast.nl)

Zoals ook al uitgelegd op een werkavond van heemkundekring Pagus Balgoye (1) was het uitgangspunt bij die zoektocht niet verschillend van elk ander genealogisch onderzoek en begint altijd dicht bij huis. Probeer zoveel mogelijk gegevens uit je geheugen op te diepen en raadpleeg mensen die de betreffende plek of mensen nog gekend hebben. Vooral oudere mensen uit de buurt of familieleden kunnen je waarschijnlijk nog veel vertellen. Ga bovendien op zoek naar bewaard gebleven documenten zoals trouwboekjes, geboortekaartjes, trouwkaarten, rouwkaarten, familieberichten uit kranten ed. om deze gegevens te controleren. Verder werd in dit specifieke geval alleen gebruik gemaakt van bronnen die digitaal beschikbaar waren, omdat het onderzoek in relatief korte tijd moest gebeuren.
Bidprentje Johanna “Hanneke” Lamers
(bron: “Geleefd Verleden”, Ries van Haren)
Gerardus Lamers en Johanna Maria
Driessen zijn begraven op het
kerkhof in Balgoy

Van de huidige bewoners weten we dat ze in de boerderij zijn komen wonen in 2009 na een periode van leegstand. Daarvoor woonde Hanneke Lamers in de boerderij. In het boek “Geleefd Verleden” van Ries van Haren staat een gedicht over haar en haar ouders en is ook een bidprentje te vinden (2). Hierin staat dat Johanna “Hanneke” Lamers werd geboren in Balgoy in 1923 en overleed in Nijmegen in 2002. We weten ook dat ze in Balgoy is begraven, omdat ze vermeld is in het boek (2) en terug te vinden is op  Begraafplaatsen Online.

Om te weten te komen wanneer de boerderij gebouwd is heb je kadastrale gegevens nodig. Alleen zijn die niet digitaal beschikbaar vanuit thuis; daarvoor moet je naar het Gelders Archief in Arnhem. Alleen de oudste gegevens zijn thuis in te zien via de beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Vanaf 1 januari 2016 is de collectie Kadastrale Kaarten 1811-1832 raadpleegbaar en  daarbinnen onderverdeeld in 3 deelcollecties:  VerzamelplansMinuutplans  en Oorspronkelijke Aanwijzende Tafels (OAT-bladen).

detail kadasterkaart (Minuutplan), Balgoij, Gelderland, 
sectie A, blad 01, 1811-1832
Het minuutplan van den Holdschen Hoek uit die periode is helder. De boerderij moest nog worden gebouwd. Met behulp van de OAT-bladen kunnen we wel vaststellen wie er in de al wel bestaande boerderijen woonden. In de Steeg (nu Houtsestraat) woonde op Het Hold, kadastraal nr. 26 Jacob de Bruijn (landbouwer), verder op de hoek, kadastraal nr. 32 Sebilla Loeffen (doorgestreept Francis Loeffen, landbouwer) en dan naar het oosten kadastraal nr. 70 Cornelis van den Anker (bouwman). We kunnen hieruit concluderen dat er voor 1832 nog geen huis stond op de plek waar Hanneke Lamers werd geboren. In de buurt stond wel een huis dat eigendom was van Cornelis van den Anker en een huis waar Sebilla Loeffen (ogenschijnlijk alleen) woonde. Hoewel er legio bronnen zijn om onderzoek mee te doen, kunnen we voor verder onderzoek vooralsnog volstaan met het Bevolkingsregister en de registers van de Burgerlijke Stand, die voor een groot deel digitaal beschikbaar zijn. Voor de meeste andere bronnen moet je naar een gemeente- of streekarchief (Raadpleeg op www.archiefnet.nl) of naar het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag.
Trouwakte Gerardus Lamers en Johanna Maria Driessen in 1922

Ons onderzoek start dus bij Hanneke Lamers, geboren te Balgoy op 7 juni 1923. In het boek van Ries van Haren vinden we ook dat zij de dochter was van Gradje Lamers en Moena Driessen. Met behulp van wiewaswie gaan we op zoek naar hun huwelijk. Gerardus Lamers en Johanna Maria Driessen zijn in 1922 getrouwd in Balgoy. Gerardus was toen al 51 jaar oud en zijn vrouw 42. In 1923 wordt hun enige kind geboren. In de trouwakte vind je ook de wederzijdse ouders terug. Vader van Gerardus was Francis Lamers, die in 1922 al is overleden. Hij was getrouwd met Johanna Jacoba Hendriks (die volgens overlevering Koosje heette). Zij was in 1922 nog wel in leven.
Op de GenVer website kunnen we vinden dat voor de gemeente Balgoy en Keent het bevolkingsregister 1860-1923 beschikbaar is (3).

Aanwezige akten Burgerlijke Stand en Bevolkingregister voor Balgoy (1)

Hierin is dan ook het gezin Francis Lamers en Johanna Jacoba Hendriks terug te vinden. Een groot gezin, zoals gebruikelijk in die tijd, met elf kinderen.

Onderste helft van blad 28 van Bevolkingsregister Balgoij (1860-1923)
Detail blad 28

Als we naar de twee bovenste namen in het register kijken zien we dat Francis Lamers op 28 januari 1836 geboren werd in Balgoy en Johanna Jacoba Hendriks op 16 november 1843 in Velp, Noord Brabant. Met deze informatie kunnen we middels de akten van de Burgerlijke Stand de ouders van beide personen opzoeken.

Een ander opvallend detail op blad 28 van het Bevolkingsregister is, dat het adres in de betreffende periode werd veranderd van 5a naar 6. Dit heeft vanzelfsprekend als consequentie dat de buurwoning naar het oosten, van nr. 6 naar nr. 7 gaat. Het Bevolkingsregister geeft geen duidelijkheid over het moment van de nummeraanpassing; hiervoor zijn andere bronnen nodig.
In de geboorteakte van Francis Lamers vinden we dat hij niet, zoals in het Bevolkingsregister vermeld, werd geboren op 28 januari, maar op 1 februari 1836 “ten acht ure des ’s avonds” en dat zijn ouders Johannes Lamers en Siebilla Loeffen zijn. Uit het Bevolkingsregister blijkt dat Johannes Lamers en Siebilla Loeffen ook in de Houtsestraat, Wijk A woonden, maar dan op nr. 5. Francis Lamers is dus naast zijn geboortehuis gaan wonen toen hij in 1866 trouwde, in een nieuwgebouwde boerderij op nr. 5a wat later nr. 6 is geworden.

Geboorteakte BS van Francis Lamers
(1) Presentatie “Balgoyse minse: wie was wie en waar was wat? Het gebruik van bronnen..”, werkavond Pagus Balgoye 3-2-2016
(2) Geleefd Verleden, Balgoy in de 20e eeuw, Ries van Haren (2014)
(3) Bevolkingsregister van de gemeente Balgoy en Keent (1860-1923)

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s