Café annex koffiehuis JP van Haren bij de kerk in Balgoy rond 1900

Café annex koffiehuis JP van Haren rond 1900 (ingekleurde foto, bron: familie van Haren)

Sinds 16 januari 2012 heeft Balgoy geen café meer. Toen sloot namelijk het café tegenover de kerk van Teun en Sjan van Haren haar deuren permanent. Wat nu bijna tien jaar later een gegeven is, was tot dan toe ondenkbaar; sinds veel langer dan mensenheugenis hadden Balgoy en Keent een of meerdere café’s. Veel van deze café’s noemden zich ook koffiehuizen. Zo beschouwd hebben we nog wel een koffiehuis, Theetuin en Koffiehuis Balgoy “De Holtsehoek” van Ruud en Yvon van Haren.

De café’s, c.q. koffiehuizen hebben altijd een belangrijke functie gehad in het dorp, niet alleen sociaal maar ook als vergader- en verkooplocatie, bijvoorbeeld voor gemeente, verenigingen en notarissen. Dit gold ook voor de vroeg-19de-eeuwse hallenhuisboerderij met een dwars voorhuis met lage verdieping en omlijste ingang, die rond 1900 in het toenmalige centrum van Balgoy stond bij de kerk op de kruising van Molenweg, weg naar Heumen, Holtschenhoek en Wegelaar. Volgens het kadaster is de boerderij in 1825 gebouwd; tot die tijd stond het perceel, sectie A128, dat op naam stond van Jan van Eldonk, landbouwer te Balgoy, beschreven als tuin.

Enkele voorbeelden van advertenties in lokale kranten (De Gelderlander, Provincale Geldersche en Nijmeegsche courant) uit het begin van de vorige eeuw, die laten zien dat de dorpscafé’s o.a. een belangrijke rol hadden in de verkoop van onroerend goed.

Op 12 mei 1893 trouwt in de gemeente Balgoy en Keent Johannes Petrus van Haren met Lina Sengers, beiden afkomstig uit die gemeente. Johannes Petrus van Haren, geboren op 8 november 1862, is de enige zoon en nakomer van Jacobus van Haren en Theodora van Eldonk, die woonden op Florenstein (Wijk A, nr 30). Hij is ook de overgrootvader van Ruud van Haren.

Deel van de stamboom van Ruud van Haren, die hem verbindt met Johannes Petrus van Haren van koffiehuis JP van Haren
Trouwakte gemeente Balgoy en Keent uit 1893 van Johannes Petrus van Haren en Lina Sengers

Op dezelfde dag dat Johannes Petrus van Haren en Lina Sengers trouwden werden ze ook ingeschreven in het bevolkingsregister van Balgoy op adres Wijk A, nr A22, de hierboven genoemde genoemde boerderij die ook koffiehuis was. In het bevolkingsregister is ook te lezen dat het beroep van Johannes Petrus van Haren herbergier was (en landbouwer en later polderontvanger). Er werden vier kinderen geboren, Jacobus Petrus (Koos) in 1894, Johannes Theodorus (Jan) in 1895, Petrus Marinus (Piet) in 1897 en Theodora Gertruda (Doortje) in 1898.

Bevolkingsregister Balgoy 1890-1923, Wijk A nr 22
vlnr. Piet, Doortje, Jan en Koos van Haren voor café van Haren omstreeks 1904 (Bron: familie van Haren)

In de periode dat Johannes Petrus van Haren hoofdbewoner is blijft hij de landbouw combineren met de horeca. Dit valt op te maken uit de advertenties en berichten die in de lokale kranten verschijnen over veilen en verkopen van ontroerende goederen en wordt ook geïllustreerd door onderstaande foto, die omstreeks 1930 is gemaakt.

Kaartje leggen bij café van Haren: vlnr. Piet van Haren, Nad Boers, Hendriks, Spann en Koos van Haren. Deze (ingekleurde) foto is omstreeks 1930 gemaakt (Bron: familie van Haren)

In 1913 overlijdt Johannes Petrus van Haren. Daarom is in het kadaster legger artikel (Balgoy, BGY00 Artikel 850), dat o.a. perceelnummer A664 (huis en erf) bevat, de naam van Johannes Petrus van Haren doorgestreept in het dienstjaar 1915 en zijn de weduwe Lina Sengers en de zonen Jacobus Petrus, Johannes Theodorus en Petrus Marinus als eigenaars genoemd. In dienstjaar 1931 vindt scheiding plaats. Dit zal te maken hebben met het huwelijk van Johannes Theodorus met Geertruida Wilhelmina Kistemaker op 27 mei 1930. In dienstjaar 1931 wordt kadastraal legger artikel 850 aangepast en omgezet naar 1250, waarbij Johannes Theodorus alleen eigenaar wordt. De bestemming van koffiehuis of café wordt dan niet meer genoemd.

Kadaster Legger Artikel 850 BGY00 (Balgoy) Reeks 1

Het gezin van Johannes Theodorus (Jan) van Haren en Geertruida Wilhelmina (Truus) Kistemaker woont dan op de boerderij, die nadat gemeente Balgoy gemeente Overasselt is geworden in 1923 niet meer Wijk A nr 22 of 24 is, maar Wijk C nr 24 en daarna nr 21.

Het gezin van Haren – Kistemaker: vlnr. Paula, Jan, Jan Jr., Wilma, Truus, Antoon, Annie en Theo (ingekleurde foto, bron: familie van Haren)

In 1962, als zoon Theo (Theodoor Bernardus Jacobus) trouwt met Annie (Anna Hermina Gerda) van Haren uit Ewijk, blijven ze in de boerderij wonen tot ze in 1980 verhuizen naar een nieuwe boerderij op de Luumpt in Balgoy. Truus blijft tot haar overlijden in 1983 op de boerderij, die de familie daarna verkoopt.

Deel van Legger Artikel BGY00 1513 waarin vermeld wordt dat de boerderij (sectie A nr 664) in dienstjaar 1963 wordt overgenomen door Theo en in 1985 wordt verkocht.
Vooraanzicht van de boerderij in maart 1976 (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
Zijaanzicht van de boerderij in maart 1976 (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed). Ingevoegd rechtsonder de boerderij in november 2020 (bron: Google Maps)

Een gedachte over “Café annex koffiehuis JP van Haren bij de kerk in Balgoy rond 1900

  1. Moira Harte zegt:

    Ik woon in Balgoij sinds 2009 en ik waardeer informatie/geschiedenis t.o. v. mijn woonplaats.
    Zeer bedankt voor uw ‘research’, uw expertise , uw geduld en het verspreiden van extra kennis over Balgoij !

    Like

Plaats een reactie